1. Kamuya Olan Borçların Yapılandırılması Ve Devam Eden Dava ve Vergi İncelemelerinin Sonlandırılması

Kanun kapsamında kamunun şu konulardaki alacaklarıyla ilgili ödeme kolaylıkları sağlanıyor:

Bu doğrultuda yapılandırılacak alacaklar özetle üç ana başlıkta toplanmıştır; 

1. Kesinleşmiş Alacaklar,
2. Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar,
3. İnceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemler,

1. KESİNLEŞMİŞ ALACAKLARIN KAPSAMI

Bu kanunun yayım tarihi itibariyle;

• Hazine ve Maliye Bakanlığına,
  • Ticaret Bakanlığına,
  • Belediyelere,
  • İl Özel İdarelerine,

Bağlı tahsil daireleri tarafından tahsil edilen; İdari para cezaları, Asla bağlı olan veya olmayan cezalar ile bu cezalara ilişkin fer’i borçlar yapılandırma kapsamındadır.

Alacağın Kesinleşmesi; Alacağın hukuki olarak ihtilaflı olmaması, ihtilaflı hale gelme olasılığının bulunmamasıdır. Kanunun yayım tarihi itibariyle yapılandırmaya konu olacak tutarların kesinleşmiş olması önem arz etmektedir.

Kesinleşme süreçlerine ilişkin detaylar tebliğ ile açıklanmakta olup, genel itibariyle;

• Vergi Usul Kanunu (VUK)’na giren vergiler ve vergi cezalarının kesinleşmesi,
  • İdari para cezalarında kesinleşme,
  • Feragat yoluyla kesinleşme süreçleri,

ile gerçekleşmektedir.

Kesinleşmiş Alacakların Yapılandırılması;

Hazine ve Maliye Bakanlığına, Ticaret Bakanlığına, Belediyelere ve İl Özel İdarelerine bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen alacaklardan, bu kanunun yayım tarihi itibariyle belirli şartları taşıyanların yapılandırılması seklinde gerçekleşecektir. Bu doğrultuda;

• Kanunun yayım tarihi itibariyle yapılandırmaya konu olacak tutarların kesinleşmiş olması, Alacağın hukuki olarak ihtilaflı olmaması, ihtilaflı hale gelme olasılığının bulunmuyor olması gerekmektedir. (ihtirazı kayıtla verilen beyannameler için açılan davalar da yapılandırma kapsamındadır),
  • Bu madde yapılandırmalarından yararlanmak isteyen mükelleflerin başvuru süresi içerisinde; dava açmamaları, açılan davadan vazgeçmeleri veya kanun yollarına başvurmamış olmaları,
  • Davadan vazgeçenlerin borca ilişkin yazılı olarak tahsil dairesine; davadan vazgeçme dilekçesi vermeleri,

gerekmektedir.

YAPILANDIRMAYA KONU KESİNLEŞMİŞ ALACAK KALEMLERİ

 

Teklifte Kanunun yayımı tarihi itibariyle; Yargı kararı ile kesinleştiği hâlde mükellefe tebliğ edilmeyen 31.12.2022 (bu tarih dahil) öncesine ait alacaklar için, mükelleflerce bu Kanunda öngörülen süre ve şekilde başvuruda bulunulması koşuluyla, bu alacaklarda bu madde kapsamında yapılandırılır.

Kapsamdaki Diğer Kesinleşmiş Alacaklar

• Bu kanun kapsamında ödenecek MTV, trafik idari para cezaları ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanun uyarınca tahsili gereken geçiş ücreti ve idari para cezası ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı tutarları,
  • Yargı kararı ile kesinleşmiş alacaklar (tebligatının yapılmamış olması şartıyla),
  • Vadesi 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce Belediye Gelirleri Kanunu gereği tahsili gereken ücret ve paylar ile su, atık su ve katı atık ücreti alacakları,
  • Vadesi 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce 2560 sayılı Kanun kapsamında büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin, su ve atık su bedeli alacak asılların tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakları.

Yapılandırma Kapsamında Sağlanacak Faydalar

• Vergi dairesine veya diğer kurumlara ödenmemiş vergi ve benzeri diğer borçlara bağlı gecikme zamları ve faizler silinerek bunların yerine Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) oranında yeni bir hesaplama yapılacak. (Aylık 0,75 oranında)
  • Vergi aslına bağlı olmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının %50’si silinecek, bunlara bağlı gecikme faizi ve gecikme cezaları yine silinerek yerine Yi-Üfe uygulanacaktır.
  • İdari para cezalarında borcun türü ve ödeme türüne göre belli oranlarda indirim yapılacaktır.

Bu doğrultuda kesinleşmiş alacaklarla ilgili olarak aşağıdaki doğrultuda işlem yapılacaktır.

2. KESİNLEŞMEMİŞ VEYA DAVA SAFHASINDA BULUNAN ALACAKLAR

Yapılandırma kanunu aynı zamanda; Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacakların ne şekilde yapılandıracağını da içermektedir.

Bu doğrultuda özetle;

• İlk derece yargı mercilerine Dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş,
• İstinaf veya Temyiz süreleri geçmemiş,
• İstinaf veya Temyize başvurulmuş olup karar düzeltme talep süresi geçmemiş,
• Karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan,

Asla bağlı olan veya bağlı olmaksızın kesilen; Vergi tarhiyatları ile gümrük vergisine bağlı tahakkukların yapılandırması söz konusu olacaktır.

Yapılandırma şartları; dava konusu alacakların türü, içeriği, dava durumlarının bu kanunun yayım tarihinden önceki son durumu ve güncel durumlarına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.

Kanunun yayım tarihi itibariyle; Uzlaşma hükümlerinden yararlanılmak üzere, Başvuruda bulunulmuş;

• Uzlaşma günü verilmemiş,
• Uzlaşma günü gelmemiş,
• Veya uzlaşılamayıp dava açma süresi geçmemiş,

alacaklarda bu madde hükümlerinden faydalanacaktır.

3. İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN İŞLEMLER

Yapılandırma kanunu; Kanunun yayımı tarihinden önce başlanıldığı halde tamamlanamamış olan;

• Vergi incelemeleri,    
• Takdir işlemlerinde devam edilen alacaklar (Takdir işlemlerine devam edileceği belirtilmek şartıyla),

yapılandırma kapsamına alınmıştır.

Yapılandırma kapsamında yukarıdaki işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edecek verilerin yapılandırması düzenlenmekte ayrıca İhbarnamelere ilişkin başvuru ve ödeme süreleri belirlenerek kurallara bağlanmıştır.

Tamamlanmamış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk ile 4458 sayılı Kanun kapsamında yapılan gümrük incelemeleri ile ek tahakkuk işlemlerine ilişkin, tarh ve tahakkuk edilen alacaklar kanunda belirlenen koşulların sağlanması ile kapsama dahil edilmiştir.

4. SGK ALACAKLARI, BAZI   KAMU   KURUMU NİTELİĞİNDEKİ   MESLEK   ODALARINA OLAN   KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR DA DAHİL YENİDEN YAPILANDIRMA VE DİĞER DÜZENLEMELER

SGK Alacakları, Bazı   kamu   kurumu niteliğindeki   meslek   odalarına olan   kesinleşmiş alacaklar da dahil Yeniden Yapılandırma düzenlemesi gibi yasada yer alan diğer düzenlemeler aşağıdaki esaslar çerçevesinde gerçekleşecektir.

KESİNLEŞMİŞ SOSYAL GÜVENLİK KURUMU ALACAKLARI

Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar ilgili kurumlar tarafından çıkarılacak tebliğlerle belirlenecek olup, SGK prim borçları hakkında yapılandırmanın kapsamı şu şekilde olacaktır:

Kapsama Giren Borçlar	Uygulama Şartı	Vazgeçilen
Sigorta Primi	Aslı ve vade bitiminden itibaren hesaplanacak Yİ-ÜFE  oranına göre hesaplanacak tutarın, ödenmesi	gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.
Emeklilik Keseneği ve Kurum Karşılığı,	Aslı ve vade bitiminden itibaren hesaplanacak Yİ-ÜFE  oranına göre hesaplanacak tutarın, ödenmesi	gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.
İşsizlik Sigortası Primi	Aslı ve vade bitiminden itibaren hesaplanacak Yİ-ÜFE  oranına göre hesaplanacak tutarın, ödenmesi	gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.
Sosyal Güvenlik Destek Primi	Aslı ve vade bitiminden itibaren hesaplanacak Yİ-ÜFE  oranına göre hesaplanacak tutarın, ödenmesi	gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.
Topluluk sigortasi primi alacakları	Aslı ve vade bitiminden itibaren hesaplanacak Yİ-ÜFE  oranına göre hesaplanacak tutarın, ödenmesi	gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.
Ödenme imkanı kalmamış İsteğe bağlı sigorta primleri	Aslı ve vade bitiminden itibaren hesaplanacak Yİ-ÜFE  oranına göre hesaplanacak tutarın, ödenmesi	gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.
SGK tarafından takip edilen Damga Vergisi,Özel İşlem Vergisi, Eğitime katkı payı	Aslı ve vade bitiminden itibaren hesaplanacak Yİ-ÜFE  oranına göre hesaplanacak tutarın, ödenmesi	gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.
31/12/2022  tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce tebliğ edildiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan; özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespitler sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları ile bu alacaklara gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanan sürenin başlangıç tarihinden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ- ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde	Aslı ve vade bitiminden itibaren hesaplanacak Yİ-ÜFE  oranına göre hesaplanacak tutarın, ödenmesi	gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.
31/12/2022 tarihinden önce (bu tarih dâhil) işlenen fiillere ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce kesinleştiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının	Ceza Aslının %50’si ile toplam tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ödenirse;	para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilir
Bu madde kapsamına giren alacakların; asıllarının bu Kanunun yayımı tarihinden önce ödenmiş olmasına rağmen, fer’ilerinin bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş ise	aslı ödenmiş fer’i alacağın %40’ının bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde	aslı ödenmiş fer’i alacağın %60’nın tahsilinden vazgeçilir.
2022 yılı Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin, Kanunun yayımı tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamındaki tahakkuk ettiği halde ödenmemiş prim borçları	Tahakkuk ettiği halde ödenmeyen prim alacaklarının aslı 31/07/2023’e kadar ödenirse	gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir

ÖZEL NİTELİKTEKİ İNŞAATLAR İLE İHALE KONUSU İŞLERE İLİŞKİN EKSİK İŞÇİLİKDEN DOĞAN ALACAKLAR

31/12/2022 tarihine kadar bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları ile ilgili ön değerlendirme, araştırma veya tespit aşamasında olan eksik işçilik prim tutarları ile kesinleşmemiş idari para cezaları ile ilgili alacakların, gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların ile idari para cezaları ile ilgili alçakların bir kısmında aşağıdaki tablodaki esaslara göre vazgeçilecektir.

Kapsama Giren Borçlar	Uygulama Şartı	Vazgeçilen
Özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin; Ön değerlendirme, araştırma veya tespit aşamasında olan eksik işçilik prim tutarları ile kesinleşmemiş idari para cezaları	Eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi ası İlan ile bu alacaklara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanan sürenin başlangıç tarihinden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi şartı ile	gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.
Bu konu kapsamındaki idari para cezası asılların %50’si  ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için YÎ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar	Bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde	idari para cezası asıllarınm kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.

SGK PRİM BORÇLARI İLE BAZI   KAMU   KURUMU NİTELİĞİNDEKİ   MESLEK   ODALARINA İLİŞKİN ALACAKLAR

SGK’nın iş kazası, meslek hastalıkları, malullük, adi malüllük ve ölüm halleri işverene rücu edilen alacakları ve emekli aylıklarının yersiz ödenenlerden kaynaklanan alacakları, Tarım Bağ-Kur’lularının prim borçlarına karşılık sattıkları ürün bedellerinden kesinti yapılmak suretiyle Kurum’a ödenmesi gereken prim alacakları yapılandırılacaktır. Ayrıca belediyelere olan borçlar da yapılandırma kapsamında olacaktır.

Kapsama Giren Borçlar	Uygulama Şartı	Vazgeçilen
6183  sayılı Kanun kapsamında takip edilen alacaklar	vadesi 31/12/2022 tarihinden önce olduğu halde 01/01/2023 tarihi itibariyle ödenmemiş bulunması ve bir amme borçlusu aduna tahakkuk etmiş olması	Asli ve fer’I alacakları toplamı tüm tahsil daireleri itibariyle 2.000 TL’yi aşmayanların tahsilinden vazgeçilir.
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 102 maddesibirin birinci fıkrası d bendi hariç olmak üzere anılan fıkra kapsamındaki idari para cezaları	Kanunun yayımı tarihi itibariyle ilgilisine tebliğ edilmemiş olan	Tebliğ edilmez ve tebliğ edilmemiş olanların tahsilinden vazgeçilir. Tahsil edilen tutarlar iade edilmez.
Sosyal Güvenlik Kurumunun iş kazası, meslek hastalıkları, mamüllük ve ölüm halleri gibi sebeplerle işverene rücu edilen alacakları ve Emekli aylıklarından yersiz ödenenlerden kaynaklı alacakları	borçlar ile bu borçlara kanuni faiz uygulanan sürenin başlangıcından bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi durumunda	bu borçlara uygulanan kanuni faizin tahsilinden vazgeçilir
5510 sayılı kanunun 4/b/4 maddesi kapsamında sigor talı sayılanların prim borçları sebebiyle , sattıkları tarımsal ürün bedellerinden, tarımsal kesinti sorumlularınca kesinti yapıldığı halde kuruma ödenmesi gereken prim tutarları	2022 yılı Aralık ayı ve önceki dönemlere ilişkin borçları ile bu borçlara gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanan sürenin başlangıcından bu kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın	bu borçlara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı tahsilinden vazgeçilir
5510 satılı Kanun kapsamından çıkarılan iş yerlerine ilişkin olup iş yerine ait borcun tamamının ödeme süresi 31/12/2020 veya önceki bir tarihe ilişkin olduğu halde ödenmemiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası	Ceza asılları 500 TL’yi aşmayan alacaklar ile tutarına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı	Asıl ödenmiş olan fer’i alacaklardan tutarı 10.000 TL’yi aşmayanların tahsilinden vazgeçilir.
Tarım Bağ-Kurlulaının prim borçlarına karşılık olarak, sattıkları ürün bedellerinden kesinti yapılmak suretiyle SGK’ya ödenmesi gereken prim alacaklarının	borçlar ile bu borçlara kanuni faiz uygulanan sürenin başlangıcından bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi durumunda	bu borçlara uygulanan kanuni faizin tahsilinden vazgeçilir
T.O.B.B. Ve Borsalar Kanunu kapsamında; aidat, navlun hasılatından alınacak oda payları ve borsa tescil ücreti, oda ve borsaların Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine olan  borçları	borçları asılları tamamının, birinci taksiti bu Kanunun yayımlandığı tarihi takip eden dördüncü ayın sonuna kadar, kalanı aylık dönemler hâlinde ve azami toplam altı eşit taksitte ödenmesi hâlinde,	ödenmiş borç asıllarına isabet eden faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamında meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçlar	tamamının birinci taksiti bu Kanunun yayımı tarihini takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanı aylık dönemler hâlinde ve azami toplam altı eşit taksitte ödenmesi hâlinde	alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların, alacak asıllarının bu Kanunun yayımı tarihinden önce kısmen veya tamamen ödenmiş olması hâlinde ödenmiş borç asıllarına isabet eden faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir.
Kanun uyarınca araç muayenesi yaptırmaları gerektiği hâlde muayenelerini süresinde yaptırmamış olanların,	30/09/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) araç muayenelerini yaptırmaları  halinde	muayene süresi geçirilen her ay ve kesri için tahsili gereken %5 fazla yerine, her ay ve kesri için aylık %0,75 oranı esas alınarak hesaplanacak tutarı ödemeleri şartı ile, madde uyarınca alınması gereken %5 fazlaların tahsilinden vazgeçilir.
Hazineye ait taşınmaz malların değerlendirilmesi ile ilgili kanun uyarınca orman sayılan yerler, hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlar hakkında yapılan kesin izin, üfekesin tahsis, kullandırma kararı, irtifak hakkı, kullanma izni ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan kulanım bedelleri, hasılat/ticari kar payları	Vadesi 31/12/2022 tarihi itibariyle geldiği halde kanun yayın tarihi itibariyle ödenmemiş olması ve kanunun yayım tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu kanunda belirtilen süre ve şekilde başvurulması ve ödeme şartıyla,	Bu alacaklara hesaplanan gecikme zammı, faiz gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir.
İl Özel İdareleri, YİKOB’lar, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile sermayesinin %50’sinden fazlası bunlara ait şirketlerin mülkiyetinde bulunan taşınmazlar hakkında yaptıkları satış, irtifak hakkı ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan kullanım bedelleri ve hasılat payları	Kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; bu kanunda belirtilen süre ve şekilde başvurulması ve tamamen ödenmesi şartıyla,	bu alacaklara hesaplanan gecikme zammı, faiz gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir.
Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerince takip edilmekte olan ve vadesi 31/12/2020 tarihinden önce olduğu halde ödenmemiş olan	her bir alacağın türü, dönemi, asılları ayrı ayrı dikkate alınmak suretiyle tutarı 250 Türk lirasını aşmayan asli alacaklar	tutarına bakılmaksızın bu asıllara bağlı fer’i alacakların, aslı ödenmiş fer’i alacaklardan tutarı 500 Türk lirasını aşmayanların tahsilinden vazgeçilir.
esnaf ve sanatkârların üyesi oldukları odalara olan aidat borçları, odaların birlik ve üyesi oldukları federasyonlara, birlik ve federasyonların Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonuna olan katılma payı, esnaf ve sanatkârların meslek eğitimini geliştirme ve destekleme fonu borç asıllarının	ödenmemiş kısmının birinci taksiti bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanı aylık dönemler hâlinde ve azami toplam altı eşit taksitte ödenmesi hâlinde,	bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir.
Avukatlık Kanunu hükümlerine göre avukatların ve stajyer avukatların baro kesenekleri ile staj kredisi borçlarının asıllarının	tamamının birinci taksiti bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanı aylık dönemler hâlinde ve azami toplam altı eşit taksitte ödenmesi hâlinde,	bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların, alacak asıllarının bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce kısmen veya tamamen ödenmiş olması hâlinde ödenmiş borç asıllarına isabet eden faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu hükümlerine göre meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları asıllarının tamamının	tamamının birinci taksiti bu Kanunun yayımı tarihini takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanı aylık dönemler hâlinde ve azami toplam altı eşit taksitte ödenmesi hâlinde,	bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların, alacak asıllarının bu Kanunun yayımı tarihinden önce kısmen veya tamamen ödenmiş olması hâlinde ödenmiş borç asıllarına isabet eden faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir.
Türk Tabipleri Birliği Kanunu hükümlerine göre meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Merkez Konseyine olan birlik payı borçlarının asıllarının	tamamının birinci taksiti bu Kanunun yayımı tarihini takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanı aylık dönemler hâlinde ve azami toplam altı eşit taksitte ödenmesi hâlinde,	bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların, alacak asıllarının bu Kanunun yayımı tarihinden önce kısmen veya tamamen ödenmiş olması hâlinde ödenmiş borç asıllarına isabet eden faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir.
Türk Diş Hekimleri Birliği Kanunu hükümlerine göre meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Türk Diş Hekimleri Birliğine olan birlik payı borçlarının asıllarının ödenmemiş kısmının	tamamının birinci taksiti bu Kanunun yayımı tarihini takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanı aylık dönemler hâlinde ve azami toplam altı eşit taksitte ödenmesi hâlinde,	bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların, alacak asıllarının bu Kanunun yayımı tarihinden önce kısmen veya tamamen ödenmiş olması hâlinde ödenmiş borç asıllarına isabet eden faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir.
Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun hükümlerine göre meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Türk Veteriner Hekimleri Birliğine olan birlik payı borçlarının asıllarının tamamının	tamamının birinci taksiti bu Kanunun yayımı tarihini takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanı aylık dönemler hâlinde ve azami toplam altı eşit taksitte ödenmesi hâlinde,	bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların, alacak asıllarının bu Kanunun yayımı tarihinden önce kısmen veya tamamen ödenmiş olması hâlinde ödenmiş borç asıllarına isabet eden faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir.

Depremler nedeniyle 213 sayılı Kanunun 15 inci maddesi kapsamında mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde; faaliyet gösteren ve depremden zarar gören esnaf ve sanatkârların aidat borçları ve gecikme zamları ile odaların birlik ve üyesi oldukları federasyonlara, birliklerin Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonuna olan katılma payı ve mesleki eğitim fonu borçları ve gecikme zamlarının tahsilinden vazgeçmeye ilgili yönetim kurulu yetkilidir.

MÜCBİR SEBEP HALİ İLAN EDİLEN YERLERDE

Kapsama Giren Borçlar	Vazgeçilen / İstisnaya Tabi Tutulan
Depremden, kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası etkilenen hizmet erbabına, işverenler tarafından 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri arasında mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılan ayni yardımlar ile 50.000 Türk lirasını geçmeyen nakdi yardımlar	Prime esas kazanca dâhil edilmez, Gelir vergisi ve damga vergisi alınmaz.
Yerleşim yeri bulunan gerçek kişilerin, ikamet etmeleri amacıyla bedelsiz kullanımına bırakılan konutlara ilişkin	2023 yılı gelirlerine uygulanmak üzere emsal kira bedeli esası uygulanmaz.
Depremlerde vefat edenlerin mirasçılarına, sigorta ve emeklilik şirketleri tarafından ve bireysel emeklilik sisteminden, yapılan ödemeler	Gelir Vergisi tevkifatına tabi tutulmaz.
Depremlerde vefat edenlerin mirasçılarına veraset yoluyla intikal eden mallar	Veraset ve intikal vergisinden müstesnadır.
Ticaret sicili müdürlüklerine kayıtlı ticari işletme, ticaret şirketleri ve şubelere ilişkin olarak; merkez nakli, tasfiye ve terkin işlemleri	Ticaret sicil harçları ile herhangi bir ücret alınmaz.
Depremden zarar gören esnaf ve sanatkârlara ilişkin olarak; aynı il sınırları içindeki tescil, tadil ve terkin işlemleri ile sicil tasdiknamesinden	31/7/2023 tarihine kadar harç, herhangi bir ücret alınmaz.
Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde; alacağı bulunan mükellefler	Açılan tespit davası üzerine bu alacakları için pasifte karşılık ayırabilir.
Depremlerde yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı binalara ve ağır hasar görerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlara ilişkin emlâk vergisi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, çevre temizlik vergisi ve motorlu taşıtlar vergisi ile bu alacaklara ilişkin vergi cezası	Gecikme faizi, gecikme zammı terkin edilir.

Diğer Hususlar

• Genç girişimcilere sağlanan 75.000 TL gelir vergisi istisnası 2023 yılı itibariyle 150.000 TL olarak yenilenmiştir. Takip eden yıllarda Gelir vergisi ikinci dilimde yapılacak yeniden değerlemeye göre belirleneceği bildirilmiştir.
• Geri ödemesi başlamış veya takip için vergi dairesine bildirilmiş olan öğrenim ve katkı kredilerinden vadesi geldiği halde ödenmemiş bulunanların asıllarına vade tarihleri ile 9 Kasım 2022 tarihleri arasında gecikme zammı, Yİ-ÜFE tutarı, katsayı tutarı gibi alacaklar hesaplanmayacaktır.
• Toplu Konut idaresi başkanlığınca konut ve konut ile birlikte ihale edilen yapım işine ilişkin olarak, Başkanlık ile işi yüklenenler arasında düzenlenen sözleşmeler 31/12/2023 tarihine kadar damga vergisinden istisna edilmiştir.
• Kanunun yürürlüğü girdiği tarih itibariyle birikmiş aktif durumda olan ceza puanları pasif duruma getirilerek ceza puanı hesaplamasında dikkate alınmayacaktır.
• Boru hatları veya elektrik telleri ile taşman ve sürekli akış halinde olan malların ithaline ilişkin olarak ithalatın yapıldığı vergilendirme dönemine ait katma değer vergisi beyannamesinin verilme süresi sonuna kadar ödenen katma değer vergisinin, ithalatın yapıldığı dönemde indirim konusu yapılabilmesi sağlanmaktadır.
• Teknoloji geliştirme bölgesi, Ar-Ge ve Tasarım merkezleri dışında teşvik kapsamında çalıştırılabilecek süreye ilişkin %75’e kadar artırma yetkisi, bölgesel ve/veya sektörel alanlarda ya da meslek gruplarına göre %100 olarak değiştirilmiştir.
• Spor kulüpleri ve Spor anonim şirketleri tarafından sporculara yapılan ücret ödemeleri üzerinden kesilen gelir vergisinin, vergi dairesince ilgili kulüp ve şirketlerce açılan özel hesaplarına aktarılarak kulüplerin altyapıları dahil sportif faaliyet gösteren sporculara, bunların çalıştırıcılarına ve diğer spor elemanlarına yapılan ücret ve ücret sayılan ödemeler için kullanılabileceği düzenlenmiştir.
• Olağanüstü hal ilan edilen illerde faaliyette bulunan ve Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen merkezlerdeki tütün üreticilerinin bir araya gelerek kurduğu tütün kooperatiflerince Türkiye’de üretilen, bu Kanuna ekli (III) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan 2403.19.10.00.19 ve 2403.19.90.00.19 G.T.İ.P. numaralı mallardan, 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanuna göre tek başına kıyılıp içilebilme vasfına sahip bulunan ve Türk Standardları Enstitüsünün TS 13599 Sarmalık Kıyılmış Tütün Mamulü Standardında yer alan “Tek tütün çeşidinden üretilen sarmalık kıyılmış tütün mamulü” tanımı ve standardına uygun nitelikteki malların tesliminde 31/12/2024 tarihine kadar (bu tarih dâhil) özel tüketim vergisi oranı %50 indirimli uygulanır.
• Şirket birleşme ve devirlerinin desteklenmesi amacıyla iştirak hissesi alımı nedeniyle yüklenilen finansman giderlerinin devir sonrası da indirimine imkân tanınmaktadır. İştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri, kanunun 19’uncu maddesi kapsamında yapılan devir işlemleri sonrasına isabet edenler de dâhil olmak üzere kurum kazancından indirileceği hükme bağlanmıştır.

Kapsama Alınan Diğer Bazı Özellikli Durumlar;

• İştirak nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarında, cezaya muhatap olanların, cezanın %25’ini söz konusu şartlarla ödemesi durumunda kalan %75 ‘inin de tahsilinden vazgeçilir.
• Pişmanlık talebi ile verilip ödeme yönünden şartların ihlal edildiği beyannameler ile kendiliğinden verilen beyannameler için kesilen ve bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla dava açma süresi geçmemiş olan vergi cezaları da söz konusu şartlara tabidir.
• Vergi dairesi kayıtlarına intikal eden takdir komisyonu kararları ve vergi inceleme raporları üzerine gerekli tarh ve tebliğ işlemleri yapılır. Yapılan tarhiyat üzerine belirlenen tutar için, kanunda belirtilen süre ve şartların sağlanması halinde, bu uygulamadan yararlanılabilir. Tarhiyat öncesi uzlaşma hükümlerine göre uzlaşma talebinde bulunulmuş, ancak uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış olmakla birlikte vergi ve ceza ihbarnameleri mükellefe tebliğ edilmemiş alacaklar için de bu madde hükümleri uygulanır.

7440 sayılı Kanun (Yeni Vergi Affı) ile 7326 Sayılı Kanun Kapsamındaki Yapılandırmadan Farkları nelerdir?

• 7326 sayılı Kanun kapsamında yapılan yapılandırma işlemlerinde 36 ay olan azami taksit sayısı 48 aya çıkarılmıştır. İkişer aylık olan taksitler yeni kanun teklifinde aylık olarak öngörülmüştür.
• 7326 sayılı Kanun kapsamında yapılan yapılandırma işlemlerinde bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde yararlanma hakkı kaybedilmekteydi. Yeni Kanun teklifinde bu şart üç taksite çıkarılmıştır.
• Teklifte öngörülen bir diğer düzenleme ise Kanuna göre matrah veya vergi artırımında bulunulmasının Kanunun yayımı tarihinden önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerine engel teşkil etmeyeceği hususudur. Ancak, maddede yer alan inceleme yapma hakkına yönelik hükümler saklı kalmak kaydıyla vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin Kanunun yayımım izleyen yedi iş günü içinde sonuçlandırılamaması hâlinde bu işlemlere devam edilmeyecektir. Bu süre önceki 7326 sayılı Kanunda on iki ay olarak belirlenmişti.
• 06.02.2023 tarihli afetten etkilenen illerden yapılacak başvurular için başvuru ve ödeme süreleri birer ay uzatılmıştır.
• Meclis genel kurul görüşmelerinde alınan karar ile Emlak vergileri de yapılandırma kapsamına alınmıştır.

2-  Gelir, Kurumlar, KDV ve Muhtasar ve Kâr Payı Stopaj Vergilerinde Matrah Artırımı

A. MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI DÜZENLEMESİNE İLİŞKİN GENEL ESASLAR

Başvuru ve Ödeme Koşulları 

Yürürlüğe giren Kanun ile matrah ve vergi artırımı tekrar ilgililerin gündemine girmiştir. Matrah ve Vergi artırımı düzenlemesinden yararlanarak ödeyenler hakkında artırımda bulunulan yıllar ve vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmayacaktır.

Mükellefler yürürlüğe giren yasadan 2018,2019,2020,2021,2022 yılları için Gelir ve Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi ile bazı Gelir Stopaj ve Kurumlar Stopaj vergisini arttırarak yararlanabilecektir.

Ödeme Peşin veya 12 Taksit

 Matrah ve vergi artırımlarında hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin, peşin veya ilk taksiti 30/06/2023 tarihinde başlamak üzere aylık dönemler hâlinde azami on iki eşit taksitte ödenebilecektir. Bu vergilerin belirtilen şekilde ödenmemesi hâlinde, ödenmeyen vergi tutarları ilk taksit ödeme süresinin son günü vade kabul edilerek 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsil edilecektir. Alacak takip ve tahsil edilecek olmakla birlikte Matrah artırımından yararlanılamayacaktır.

Beyanname Damga Vergisi 1.000 TL ve Taksit Yok

Bu kanunda her bir matrah artırımı beyannamesi için 1.000 TL Damga Vergisi belirlendi. Matrah ve vergi artırımı dolayısıyla verilen beyannamelere ait damga vergisinin ise ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi şarttır.

Peşin Ödemeye İndirim

Matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden (damga vergisi hariç) %10 indirim yapılacak ve katsayı uygulanmayacaktır.

Devam eden İncelemeler yedi iş günü içinde sonuçlandırılamaması hâlinde inceleme duracak!

Matrah veya vergi artırımında bulunulması, Kanunun yayımı tarihinden önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerini durdurmayacaktır. Ancak, artırımda bulunan mükellefler hakkında başlanılan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin Kanunun yayımını izleyen yedi iş günü içinde sonuçlandırılamaması hâlinde inceleme duracaktır. Bu süre içerisinde vergi incelemesi sonuçlanırsa tarhiyat öncesi uzlaşma yapılamayacaktır, sonuçlanması durumunda ise inceleme raporları ile takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihten önce artırımda bulunulmuş olması şartıyla inceleme ve takdir sonucu bulunan fark matrah ve vergi artırımlarıyla beraber değerlendirilecektir.

Aşağıdaki eylemleri gerçekleştirmiş olanlar, matrah ve vergi artırımıyla ilgili düzenlemeden yararlanamayacaklar:

1. Vergi Usul Kanunun Kaçakçılık Suçları ve Cezaları maddesi kapsamındaki “defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler”,
2. Terör suçundan hüküm giyenler,
3. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla haklarında terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle adli makamlar, genel kolluk kuvvetleri veya Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar kapsamında vergi incelemesi yapılması, terörün finansmanı suçu veya aklama suçu kapsamında inceleme ve araştırma yapılması talep edilenler.

B. GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI

Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahlarını artırarak ödeyenler hakkında artırımda bulunulan yıllar için gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmayacaktır.

Deprem Vergisi İçin İnceleme Yapılabilecek

2022 yılında kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olsa da, 2022 yılı indirim ve istisnalarına tek seferlik uygulanan %10 luk deprem vergisine ilişkin inceleme ve tarhiyat yapılabilecek.

Uyumlu Mükellefe İndirim

Artırılan matrahlar yüzde 20 üzerinden vergilendirilecektir. Matrah artırımı yapılan yıl için beyannamesini zamanında vermiş ve vergisini ödemiş olanlar (Bu kanuna göre yapılandırmadan ödenmiş olanlar) ise yüzde 15 (İndirimli Oran) vergiye tabi tutulacaktır. İstisna, indirim ve mahsuplar nedeniyle vergi çıkmamış olması halinde de yüzde 15 uygulanacaktır.

2022 Yılı Zararı Kullanılmayacak

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 2018, 2019,202, 2021 yıllarındaki matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların %50’si, 2022 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilmeyecek; 2022 yılına ait zararlarının tamamı 2023 yılından itibaren izleyen yıl karlarından mahsup edilmeyecek.

2022 Yılı İçin Özel Şartlar var

Kurumlar vergisi mükelleflerince yapılacak matrah artırımına ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

KURUMLAR VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI VE VERGİ ORANLARI İLE ASGARİ ARTIRIM TUTARLARI

Yıl	Matrah Artırım Oranı	Asgari Artırım Tutarı TL	Normal Vergi Oranı	İndirimli Oran
2018	35%	200.000	20%	15%
2019	30%	215.000	20%	15%
2020	25%	230.000	20%	15%
2021	20%	260.000	20%	15%
2022 (*)	25%	500.000	20%	15%

Gelir vergisi mükelleflerince yapılacak matrah artırımına ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

GELİR VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI VE VERGİ ORANLARI İLE ASGARİ ARTIRIM TUTARLARI

Yıl	Matrah Artırım Oranı	Asgari Artırım Tutarı TL (Bilanço esasına göre defter tutanlar ile Serbest Meslek erbabı)	Asgari Artırım Tutarı TL (İşletme hesabı esasına göre defter tutanlar)	Normal Vergi Oranı	İndirimli Oran
2018	35%	94.000	63.800	20%	15%
2019	30%	99.600	66.400	20%	15%
2020	25%	105.800	70.500	20%	15%
2021	20%	112.400	75.000	20%	15%
2022(*)	25%	200.000	105.000	20%	15%

(*) 2022 Yılı İçin Yapılacak Matrah Artırımı Şartları

2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunulabilmesi için bu yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması ve bu beyannamelerde beyan edilen vergiye esas matrahların, 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutarın yüksek olanından az olmaması şarttır.

2022 takvim yılında matrah artırımında bulunmak isteyen mükelleflerden 1/1/2023 tarihinden sonra matrah azaltıcı düzeltme beyannamesi verilmesi durumunda, beyan öncesi matrahlar esas alınır.

2022 Yılı İçin Gelir ve Kurumlar Geçici Vergi Beyannamelerinin Eksik Verilmesi Halinde Dikkate Alınacak Tutar;

• 3. Geçici Vergi Beyannamesi verilmediyse; 2. Geçici Vergi Beyannamesinde beyan edilen matrahın %100 artırımlı tutarı,
• Sadece 1. Geçici Vergi Beyannamesi verildiyse; beyan edilen matrahın %300 artırımlı tutarı,

yapılacak kıyaslamada dikkate alınır.

2021 ve 2022 yılında zarar beyan edilmiş, matrah oluşmamış veya hiç beyanname verilmemişse bu şart aranmaz, asgari artırım tutarının (en az 500.000-TL) %25i dikkate alınır.

C. KATMA DEĞER VERGİSİ (KDV) ARTIRIMI

Mükellefler, ilgili yıllara ilişkin katma değer vergisini artırarak ödemeleri halinde katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatına muhatap olmayacaklardır. Bu konudaki beyanın son günü 31/05/2023 tarihidir.

Yapılan düzenlemede katma değer vergisi mükelleflerinin, artırıma esas alınan ilgili yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları zorunlu tutulmuştur.

Bu düzenleme çerçevesinde ödenen katma değer vergisi, gider veya maliyet unsuru olamayacağı gibi katma değer vergilerinden indirilmeyecektir. Yine herhangi bir şekilde iade konusu yapılamayacaktır.

1. Artırıma İlişkin Yılda Verilmesi Gereken 1 No.lu KDV Beyannamelerinin Tamamını Vermiş Olan Mükellefler

Katma değer vergisi mükelleflerinin her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri 1 No.lu KDV beyannamelerinde (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) yer alan hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden aşağıda belirtilen oranlarda katma değer vergisini artırmaları halinde ilgili dönemlere ilişkin katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır. 

Yıl	Artırım Oranı (Hesaplanan KDV Üzerinden)
2018 Yılı	3%
2019 Yılı	3%
2020 Yılı	2,50%
2021 Yılı	2%
2022 Yılı	2%

İhraç kayıtlı satış ve dahilde işleme uyarınca tecil-terkin uygulaması kapsamında teslimleri bulunan mükelleflerde tecil edilen vergiler, ilgili dönem beyannamesinde yer alan “Hesaplanan Katma Değer Vergisi” satırındaki tutardan düşülecek ve yıllık toplama dahil edilmeyecektir.

2. Artırıma İlişkin Yılda Verilmesi Gereken 1 No.lu KDV Beyannamelerinin Bir Kısmını veya Tamamını Vermemiş Olan Mükellefler

2.1. En Az Üç Döneme Ait KDV Beyannamesini Vermiş Olanlar

İlgili yıla ait dönemlerden verilmiş olan beyannamelerdeki hesaplanan katma değer vergisi tutarlarının ortalaması bir yıla iblağ edilecektir. Bu şekilde artırıma esas olmak üzere yıllık hesaplanan katma değer vergisi tutarı bulunmuş olacaktır. Bu tutar üzerinden artırım yapılacaktır.

Vergilendirme dönemi üç aylık olan katma değer vergisi mükelleflerinin, yıllık asgari artırım tutarı, en az bir dönem için beyanname vermiş olmaları hâlinde de bu esaslar çerçevesinde belirlenecektir.

2.2. Hiç Beyanname Vermemiş veya Bir veya İki Döneme İlişkin Beyanname Vermiş Olanlar

İlgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla; artırılan matrah üzerinden %18 oranında katma değer vergisi artırımında bulunmak suretiyle KDV düzenlemesinden yararlanılabilecektir.

Bu durumda olan adi ortaklık, kollektif ve adi komandit ortaklıklarda ortakların tamamının gelir veya kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunmaları şarttır.

Vergilendirme dönemi üç aylık olan katma değer vergisi mükelleflerinin, yıllık asgari artırım tutarı, hiç beyanname vermemiş olmaları hâlinde de bu esaslar çerçevesinde belirlenecektir.

3. (1 No.lu KDV Beyannamelerinde) İlgili takvim yılı içindeki işlemlerin tamamının İstisnalar kapsamındaki teslim ve hizmetlerden oluşması veya tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşması veya diğer nedenlerle takvim yılının bütün dönemlerinde hesaplanan katma değer vergisi bulunmayanlar

İlgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla; artırılan matrah üzerinden %18 oranında katma değer vergisi artırımında bulunmak suretiyle KDV düzenlemesinden yararlanılabilecektir.

Şu kadar ki,

1. İlgili takvim yılı içinde vergiye tabi diğer işlemlerin de mevcudiyeti nedeniyle hesaplanan vergisi çıkan mükellefler,
2. Yıl içinde beyannamelerinin tamamını vermekle birlikte beyannamelerinin bazılarında hesaplanan katma değer vergisi bulunmayan mükellefler,

yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanacak %18 oranındaki katma değer vergisi tutarından az matrah artırımı yapamayacaklardır.

Bu kapsama giren mükellefler, gelir veya kurumlar vergisi için matrah artırımında bulunmamaları hâlinde KDV artırım düzenlemesinden yararlanamayacaklardır.

D. GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ STOPAJ ARTIRIMI

Mükellefler, gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisini artırarak ödemeleri halinde, kendileri nezdinde söz konusu vergiyi ödemeyi kabul ettikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak artırıma konu ödemeler nedeniyle gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır. Bu uygulamaya dair son beyan günü 31.05.2023 tarihidir.

Gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmamış olması durumunda da Gelir ve Kurumlar Vergisi Stopaj artırımda bulunmak mümkündür. Artırım kapsamına sadece aşağıdaki stopaja tabi aşağıdaki ödeme türleri girmektedir.

–      Hizmet erbabına ödenen ücretler

–      Serbest meslek erbabına yapılan ödemeler

–      Kira ödemeleri

–      Yıllara sari inşaat ve onarma işlerine ilişkin ödemeler

–      Çiftçilere yapılan ödemeler

–      Vergiden muaf esnafa yapılan ödemeler

–      Kar Payı Ödemeleri      

a) Ücret Ödemelerinde Vergi Artırımı

Ücret ödemelerine ilişkin Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyen mükellefler, hizmet erbabına ödenen ücretlerden her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verilen (ihtirazi kayıtla verilenler dâhil) muhtasar beyannamelerinde yer alan ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden yıllar itibariyle aşağıdaki oranlarda hesaplanacak gelir vergisini artırım olarak ödeyeceklerdir.

Yıl	Oran
2018 Yılı	%6
2019 Yılı	%5
2020 Yılı	%4
2021 Yılı	%3
2022 Yılı	%2

b) Serbest Meslek Erbabına Yapılan Ödemeler, Kira Ödemelerinde ve Kar Payı Ödemelerinde Vergi Artırımı

İlgili yıl içinde verilen (ihtirazi kayıtla verilenler dâhil) muhtasar beyannamelerde yer alan söz konusu ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden ayrı ayrı olmak üzere yıllar itibariyle aşağıdaki oranlarda vergi artırımı yapılacaktır. İlgili yıl içinde verilen muhtasar beyannamelerde beyan edilen tutarlar bir yıla iblağ edilmeyecektir.

Yıl	Oran
2018 Yılı	%6
2019 Yılı	%5
2020 Yılı	%4
2021 Yılı	%3
2022 Yılı	%2

İlgili yıllarda hiç muhtasar beyanname verilmemiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte serbest meslek erbabına yapılan ödeme türünün beyannamede bulunmaması hâlinde ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarının %50’si esas alınarak belirlenen gelir (stopaj) vergisi matrahı üzerinden %15 oranında hesaplanan vergiyi ödemek suretiyle artırımdan yararlanılabilecektir.

İlgili yıllarda hiç muhtasar beyanname verilmemiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte kira ödeme türünün beyannamede bulunmaması hâlinde ilgili yıllar için beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından oluşan gelir vergisi mükellefleri için belirlenen asgari gelir vergisi matrah tutarı esas alınarak belirlenen gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi matrahı üzerinden %15 oranında hesaplanan vergiyi ödemek suretiyle artırımdan yararlanılabilecektir

İlgili yıllarda hiç muhtasar beyanname verilmemiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte kar payı ödeme türünün beyannamede bulunmaması hâlinde ilgili yıllar için artırılan matrahların %80 inden az olmamak üzere belirlenen tutarlar üzerinden %15 oranında hesaplanan vergiyi ödemek suretiyle artırımdan yararlanılabilecektir.

c) Yıllara Sari İnşaat ve Onarma İşlerine İlişkin Ödemelerde Vergi Artırımı

Yıllara sari inşaat ve onarma işlerine ilişkin yapılan ödemeler (tam ve dar mükellef kurumlara yapılanlar dahil) üzerinden ayrı ayrı olmak üzere 2018-2022 yılları için her bir yıl itibariyle %1 oranında hesaplanan vergiyi artırmak suretiyle Kanun hükümlerinden yararlanılabilecektir.

İlgili yıllarda hiç muhtasar beyanname verilmemiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte bu ödeme türünün beyannamede bulunmaması hâlinde ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarı esas alınarak belirlenen gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi matrahı üzerinden %3 oranında hesaplanacak verginin ödenmesi suretiyle artırımdan yararlanılabilecektir.

d) Çiftçilere ve Vergiden Muaf Esnafa Yapılan Ödemelerde Vergi Artırımı

Çiftçilere ve vergiden muaf esnafa yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar muhtasar beyannamelerinde beyan edilen tutarlar üzerinden (bir yıla iblağ edilmeksizin) ilgili yıllarda geçerli olan tevkifat oranının % 25’i oranında hesaplanacak vergiyi ödemek suretiyle vergi artırımından yararlanacaklardır.

İlgili yıllarda hiç muhtasar beyanname verilmemiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte bu türden ödemelerin beyannamede bulunmaması hâlinde ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarı esas alınarak belirlenen gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi matrahı üzerinden,

• Çiftçilere yapılan ödemeler için %2,
• Vergiden muaf esnafa yapılan ödemeler için %5 oranında hesaplanacak verginin ödenmesi suretiyle artırımdan yararlanılabilecektir.

3- Kasa, Ortak Cari ve İlgili Diğer Hesaplar İle Emtia ve Demirbaş Stoklarına İlişkin Düzeltme İmkânı

Kanunda bundan önceki af kanunlarında da yer alan 6. Maddeye göre, işletme kayıtlarının düzeltilmesine imkân tanındığını görmekteyiz.

İşletme kayıtlarının düzeltilmesi;

• Emtia, makine-teçhizat, demirbaşlar
• Kasa mevcudu,
• Ortaklardan alacaklar ve bunlar ile ilgili diğer işlemler

düzeltilmesi ile gerçekleşmektedir.

Yasalaşan Kanunda ve bu kanun öncesinde yasalaşan kanunlara göre kayıt düzeltme işlemleri iki şekilde ortaya çıkmaktadır.

1. İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia makine teçhizat ve demirbaşların kayıtlara alınması;

2. Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtia makine teçhizat ve demirbaşlar ile kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu, ortaklardan alacaklar ve bunlar ile ilgili diğer işlemler.

Her iki kayıt düzeltme türü kanunda aşağıdaki gibi değerlendirilmektedir.

1.İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların düzeltilmesi:

Gelir ve Kurumlar vergisi mükelleflerine; işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine,  teçhizat  ve demirbaşları kendilerince veya bağlı oldukları meslek  kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel üzerinden Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna yani 31 Mayıs 2023 tarihine kadar(bu tarih dahil) bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek suretiyle yasal kayıtlarına intikal ettirmeleri ve böylece kayıtlarını fiili duruma getirmeleri imkanı sağlanmıştır.

Açıklama	Emtia	Demirbaş, Makine ve Teçhizat
Kayda Alınacak Değer	Rayiç Bedel ile Kayda Alınır. Rayiç Bedel, Mükellef tarafından ya da bağlı Bulunulan Meslek odası tarafından belirlenecektir.	Rayiç Bedel ile Kayda Alınır. Rayiç Bedel, Mükellef tarafından ya da bağlı Bulunulan Meslek odası tarafından belirlenecektir.
Sorumlu Sıfatıyla Ödenecek KDV	Beyan bedeli Üzerinden, tabi olduğu oranın yarısı kadar kdv beyan edilir. Ve Sorumlu sıfatı ile ödenir.	Beyan bedeli Üzerinden, tabi olduğu oranın yarısı kadar kdv beyan edilir. Ve Sorumlu sıfatı ile ödenir.
Beyan Nasıl yapılır	Tespit edilen Rayiç Bedel, Bağlı Bulunulan Vergi Dairesine Envanter Listesi İle bildirilir.	Tespit edilen Rayiç Bedel, Bağlı Bulunulan Vergi Dairesine Envanter Listesi İle bildirilir.
Ödenen KDV	Hesaplanan KDV’den İndirimi Mümkün, iadeye konu edilemez.	Hesaplanan KDV’den İndirilemez
Amortisman/Maliyet Kaydı	Satış Bedeli; rayiç Bedelin altı olamaz. Zarar doğması halinde zarar kabul edilmez.	Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilir ve amortisman ayrılmaz. Bunlar defterlere kaydı sırasında ayrılan karşılık birikmiş amortisman addolunur.
Kayda Alınan Değerlerin Ortağa Dağıtımı, İşletmenin Tasfiyesi	Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez	Demirbaşlar ile makine ve teçhizat için ayrılan karşılık ortaklara dağıtılamaz, dağıtılması halinde vergiye tabi tutulur.

Özel tüketim vergisi konusuna giren malları bu kapsamında beyan eden ve alış belgelerini ibraz edemeyen mükellefler bu malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan özel tüketim vergisini de beyanname verme süresi içinde ayrı bir beyanname ile beyan ederek aynı süre içinde ödemeleri hâlinde bu mallar bakımından özel tüketim vergisi için vergi cezası kesilmeyecektir.

2. Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtia makine teçhizat ve demirbaşlar ile, Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu, ortaklardan alacaklar ve bunlar ile ilgili diğer işlemler.

2.1. Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtia makine teçhizat ve demirbaşların düzeltilmesi:

Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri; Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtia makine teçhizat ve demirbaşların 31 Mayıs 2023 gününe (bugün dahil) kadar fatura düzenlenmesi ve her türlü vergisel yükümlülükler yerine getirilmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirilmesi sureti ile kayıtları düzeltme işlemi gerçekleştirebilirler.

Açıklama	Emtia	Demirbaş, Makine ve Teçhizat
Kayıttan Çıkarılacak Değerin Tespiti	Aynı Nev’i emtia için Cari yıldaki Gayrisafi Kar oranı ile, gayri safi kar oranı belirlenemiyorsa, bağlı bulunulan meslek odasının belirleyeceği kar esas alınır.	Rayiç Bedel üzerinden. Rayiç Bedel, Mükellef tarafından ya da bağlı Bulunulan Meslek odası tarafından belirlenecektir.
Nasıl Kayıttan Çıkarılacak	Fatura Düzenleyerek. (Açıklama Kısmına Muhtelif Alıcılar Yazılabilir)	Fatura Düzenleyerek. (Açıklama Kısmına Muhtelif Alıcılar Yazılabilir)
Vergisel Yükümlülükler	Gelir Beyan edilir. KDV hesaplanır ve bağlı bulunulan Vergi dairesine ödenir.	Gelir Beyan edilir. KDV hesaplanır ve bağlı bulunulan Vergi dairesine ödenir.
KDV’nin ödeme süresi	İlk Taksit Beyanname verme süresi, izleyen taksitler takip eden birinci ve ikinci aylarda olmak üzere üç taksitte ödenir.	İlk Taksit Beyanname verme süresi, izleyen taksitler takip eden birinci ve ikinci aylarda olmak üzere üç taksitte ödenir.

2.2. Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu, ortaklardan alacaklar ve bunlar ile ilgili diğer işlemler.

Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31.12.2022 tarihli bilançoda görülen ama işletmede bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemler dolayısı ile ( ödünç verme ve benzer sebepler ile) ortaya çıkan ortaklarından alacaklı oldukları tutarlar ile ortaklara borçlu oldukları tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini 31 Mayıs 2023 tarihine kadar vergi dairesine beyan ederek düzeltebilirler.

Beyan edilen tutarlar üzerinde %3 oranında vergi hesaplanır, beyanname verme süresinde ödenir.

Örnek Hesaplama ve Örnek hesap bilgileri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

Hesap Niteliği	Hesap Kodu	Hesap Adı	İşletmede mevcut olmayan bakiye	Vergi Oranı	Ödenecek Vergi	Vadesi
Kasa	100	KASA	100.000,00	3%	5.000,00	31/5/2023
Diğer Hesap	120	ALICILAR	120.000,00	3%	6.000,00	31/5/2023
Ortaklardan Alacaklar	131-331	ORT.ALAC.	1.300.000,00	3%	65.000,00	31/5/2023
Diğer Hesap	195	İŞ AV.	200.000,00	3%	10.000,00	31/5/2023
Diğer Hesap	196	PER.AVANS.	100.000,00	3%	5.000,00	31/5/2023

Bu kapsamda ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmez; beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmeyecektir.