DEPREM VERGİSİ DETAYLARI BELLİ OLDU
12 Mart 2023DEPREM BÖLGESİNDE BULUNAN YATIRIM TEŞVİK BELGELİ BAZI YATIRIMLAR TAMAMLANMIŞ SAYILACAK
13 Mart 2023A. MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI DÜZENLEMESİNE İLİŞKİN GENEL ESASLAR
Başvuru ve Ödeme Koşulları
Yürürlüğe giren Kanun ile matrah ve vergi artırımı tekrar ilgililerin gündemine girmiştir. Matrah ve Vergi artırımı düzenlemesinden yararlanarak ödeyenler hakkında artırımda bulunulan yıllar ve vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmayacaktır.
Mükellefler yürürlüğe giren yasadan 2018,2019,2020,2021,2022 yılları için Gelir ve Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi ile bazı Gelir Stopaj ve Kurumlar Stopaj vergisini arttırarak yararlanabilecektir.
Ödeme Peşin veya 12 Taksit
Matrah ve vergi artırımlarında hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin, peşin veya ilk taksiti 30/06/2023 tarihinde başlamak üzere aylık dönemler hâlinde azami on iki eşit taksitte ödenebilecektir. Bu vergilerin belirtilen şekilde ödenmemesi hâlinde, ödenmeyen vergi tutarları ilk taksit ödeme süresinin son günü vade kabul edilerek 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsil edilecektir. Alacak takip ve tahsil edilecek olmakla birlikte Matrah artırımından yararlanılamayacaktır.
Beyanname Damga Vergisi 1.000 TL ve Taksit Yok
Bu kanunda her bir matrah artırımı beyannamesi için 1.000 TL Damga Vergisi belirlendi. Matrah ve vergi artırımı dolayısıyla verilen beyannamelere ait damga vergisinin ise ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi şarttır.
Peşin Ödemeye İndirim
Matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden (damga vergisi hariç) %10 indirim yapılacak ve katsayı uygulanmayacaktır.
Devam eden İncelemeler yedi iş günü içinde sonuçlandırılamaması hâlinde inceleme duracak!
Matrah veya vergi artırımında bulunulması, Kanunun yayımı tarihinden önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerini durdurmayacaktır. Ancak, artırımda bulunan mükellefler hakkında başlanılan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin Kanunun yayımını izleyen yedi iş günü içinde sonuçlandırılamaması hâlinde inceleme duracaktır. Bu süre içerisinde vergi incelemesi sonuçlanırsa tarhiyat öncesi uzlaşma yapılamayacaktır, sonuçlanması durumunda ise inceleme raporları ile takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihten önce artırımda bulunulmuş olması şartıyla inceleme ve takdir sonucu bulunan fark matrah ve vergi artırımlarıyla beraber değerlendirilecektir.
Matrah ve vergi artırımıyla ilgili düzenlemeden yararlanamayacaklar!
- Vergi Usul Kanunun Kaçakçılık Suçları ve Cezaları maddesi kapsamındaki “defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler”,
- Terör suçundan hüküm giyenler,
- Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla haklarında terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle adli makamlar, genel kolluk kuvvetleri veya Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar kapsamında vergi incelemesi yapılması, terörün finansmanı suçu veya aklama suçu kapsamında inceleme ve araştırma yapılması talep edilenler.
B. GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI
Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahlarını artırarak ödeyenler hakkında artırımda bulunulan yıllar için gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmayacaktır.
Deprem Vergisi İçin İnceleme Yapılabilecek
2022 yılında kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olsa da, 2022 yılı indirim ve istisnalarına tek seferlik uygulanan %10 luk deprem vergisine ilişkin inceleme ve tarhiyat yapılabilecek.
Uyumlu Mükellefe İndirim
Artırılan matrahlar yüzde 20 üzerinden vergilendirilecektir. Matrah artırımı yapılan yıl için beyannamesini zamanında vermiş ve vergisini ödemiş olanlar (Bu kanuna göre yapılandırmadan ödenmiş olanlar) ise yüzde 15 (İndirimli Oran) vergiye tabi tutulacaktır. İstisna, indirim ve mahsuplar nedeniyle vergi çıkmamış olması halinde de yüzde 15 uygulanacaktır.
2022 Yılı Zararı Kullanılmayacak
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 2018, 2019,202, 2021 yıllarındaki matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların %50’si, 2022 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilmeyecek; 2022 yılına ait zararlarının tamamı 2023 yılından itibaren izleyen yıl karlarından mahsup edilmeyecek.
2022 Yılı İçin Özel Şartlar var
Kurumlar vergisi mükelleflerince yapılacak matrah artırımına ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
KURUMLAR VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI VE VERGİ ORANLARI İLE ASGARİ ARTIRIM TUTARLARI
| Yıl | Matrah Artırım Oranı | Asgari Artırım Tutarı TL | Normal Vergi Oranı | İndirimli Oran |
| 2018 | 35% | 200.000 | 20% | 15% |
| 2019 | 30% | 215.000 | 20% | 15% |
| 2020 | 25% | 230.000 | 20% | 15% |
| 2021 | 20% | 260.000 | 20% | 15% |
| 2022 (*) | 25% | 500.000 | 20% | 15% |
Gelir vergisi mükelleflerince yapılacak matrah artırımına ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
GELİR VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI VE VERGİ ORANLARI İLE ASGARİ ARTIRIM TUTARLARI
| Yıl | Matrah Artırım Oranı | Asgari Artırım Tutarı TL (Bilanço esasına göre defter tutanlar ile Serbest Meslek erbabı) | Asgari Artırım Tutarı TL (İşletme hesabı esasına göre defter tutanlar) | Normal Vergi Oranı | İndirimli Oran |
| 2018 | 35% | 94.000 | 63.800 | 20% | 15% |
| 2019 | 30% | 99.600 | 66.400 | 20% | 15% |
| 2020 | 25% | 105.800 | 70.500 | 20% | 15% |
| 2021 | 20% | 112.400 | 75.000 | 20% | 15% |
| 2022(*) | 25% | 200.000 | 105.000 | 20% | 15% |
(*) 2022 Yılı İçin Yapılacak Matrah Artırımı Şartları
2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunulabilmesi için bu yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması ve bu beyannamelerde beyan edilen vergiye esas matrahların, 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutarın yüksek olanından az olmaması şarttır.
2022 takvim yılında matrah artırımında bulunmak isteyen mükelleflerden 1/1/2023 tarihinden sonra matrah azaltıcı düzeltme beyannamesi verilmesi durumunda, beyan öncesi matrahlar esas alınır.
2022 Yılı İçin Gelir ve Kurumlar Geçici Vergi Beyannamelerinin Eksik Verilmesi Halinde Dikkate Alınacak Tutar;
- 3. Geçici Vergi Beyannamesi verilmediyse; 2. Geçici Vergi Beyannamesinde beyan edilen matrahın %100 artırımlı tutarı,
- Sadece 1. Geçici Vergi Beyannamesi verildiyse; beyan edilen matrahın %300 artırımlı tutarı,
yapılacak kıyaslamada dikkate alınır.
2021 ve 2022 yılında zarar beyan edilmiş, matrah oluşmamış veya hiç beyanname verilmemişse bu şart aranmaz, asgari artırım tutarının (en az 500.000-TL) %25i dikkate alınır.
C. KATMA DEĞER VERGİSİ ARTIRIMI
Mükellefler, ilgili yıllara ilişkin katma değer vergisini artırarak ödemeleri halinde katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatına muhatap olmayacaklardır. Bu konudaki beyanın son günü 31/05/2023 tarihidir.
Yapılan düzenlemede katma değer vergisi mükelleflerinin, artırıma esas alınan ilgili yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları zorunlu tutulmuştur.
Bu düzenleme çerçevesinde ödenen katma değer vergisi, gider veya maliyet unsuru olamayacağı gibi katma değer vergilerinden indirilmeyecektir. Yine herhangi bir şekilde iade konusu yapılamayacaktır.
1. Artırıma İlişkin Yılda Verilmesi Gereken 1 No.lu KDV Beyannamelerinin Tamamını Vermiş Olan Mükellefler
Katma değer vergisi mükelleflerinin her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri 1 No.lu KDV beyannamelerinde (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) yer alan hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden aşağıda belirtilen oranlarda katma değer vergisini artırmaları halinde ilgili dönemlere ilişkin katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.
| Yıl | Artırım Oranı (Hesaplanan KDV Üzerinden) |
| 2018 Yılı | 3% |
| 2019 Yılı | 3% |
| 2020 Yılı | 2,50% |
| 2021 Yılı | 2% |
| 2022 Yılı | 2% |
İhraç kayıtlı satış ve dahilde işleme uyarınca tecil-terkin uygulaması kapsamında teslimleri bulunan mükelleflerde tecil edilen vergiler, ilgili dönem beyannamesinde yer alan “Hesaplanan Katma Değer Vergisi” satırındaki tutardan düşülecek ve yıllık toplama dahil edilmeyecektir.
2. Artırıma İlişkin Yılda Verilmesi Gereken 1 No.lu KDV Beyannamelerinin Bir Kısmını veya Tamamını Vermemiş Olan Mükellefler
2.1. En Az Üç Döneme Ait KDV Beyannamesini Vermiş Olanlar
İlgili yıla ait dönemlerden verilmiş olan beyannamelerdeki hesaplanan katma değer vergisi tutarlarının ortalaması bir yıla iblağ edilecektir. Bu şekilde artırıma esas olmak üzere yıllık hesaplanan katma değer vergisi tutarı bulunmuş olacaktır. Bu tutar üzerinden artırım yapılacaktır.
Vergilendirme dönemi üç aylık olan katma değer vergisi mükelleflerinin, yıllık asgari artırım tutarı, en az bir dönem için beyanname vermiş olmaları hâlinde de bu esaslar çerçevesinde belirlenecektir.
2.2. Hiç Beyanname Vermemiş veya Bir veya İki Döneme İlişkin Beyanname Vermiş Olanlar
İlgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla; artırılan matrah üzerinden %18 oranında katma değer vergisi artırımında bulunmak suretiyle KDV düzenlemesinden yararlanılabilecektir.
Bu durumda olan adi ortaklık, kollektif ve adi komandit ortaklıklarda ortakların tamamının gelir veya kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunmaları şarttır.
Vergilendirme dönemi üç aylık olan katma değer vergisi mükelleflerinin, yıllık asgari artırım tutarı, hiç beyanname vermemiş olmaları hâlinde de bu esaslar çerçevesinde belirlenecektir.
3. (1 No.lu KDV Beyannamelerinde) İlgili takvim yılı içindeki işlemlerin tamamının İstisnalar kapsamındaki teslim ve hizmetlerden oluşması veya tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşması veya diğer nedenlerle takvim yılının bütün dönemlerinde hesaplanan katma değer vergisi bulunmayanlar
İlgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla; artırılan matrah üzerinden %18 oranında katma değer vergisi artırımında bulunmak suretiyle KDV düzenlemesinden yararlanılabilecektir.
Şu kadar ki,
- İlgili takvim yılı içinde vergiye tabi diğer işlemlerin de mevcudiyeti nedeniyle hesaplanan vergisi çıkan mükellefler,
- Yıl içinde beyannamelerinin tamamını vermekle birlikte beyannamelerinin bazılarında hesaplanan katma değer vergisi bulunmayan mükellefler,
yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanacak %18 oranındaki katma değer vergisi tutarından az matrah artırımı yapamayacaklardır.
Bu kapsama giren mükellefler, gelir veya kurumlar vergisi için matrah artırımında bulunmamaları hâlinde KDV artırım düzenlemesinden yararlanamayacaklardır.
D. GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ STOPAJ ARTIRIMI
Mükellefler, gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisini artırarak ödemeleri halinde, kendileri nezdinde söz konusu vergiyi ödemeyi kabul ettikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak artırıma konu ödemeler nedeniyle gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır. Bu uygulamaya dair son beyan günü 31.05.2023 tarihidir.
Gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmamış olması durumunda da Gelir ve Kurumlar Vergisi Stopaj artırımda bulunmak mümkündür. Artırım kapsamına sadece aşağıdaki stopaja tabi aşağıdaki ödeme türleri girmektedir.
– Hizmet erbabına ödenen ücretler
– Serbest meslek erbabına yapılan ödemeler
– Kira ödemeleri
– Yıllara sari inşaat ve onarma işlerine ilişkin ödemeler
– Çiftçilere yapılan ödemeler
– Vergiden muaf esnafa yapılan ödemeler
– Kar Payı Ödemeleri
a) Ücret Ödemelerinde Vergi Artırımı
Ücret ödemelerine ilişkin Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyen mükellefler, hizmet erbabına ödenen ücretlerden her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verilen (ihtirazi kayıtla verilenler dâhil) muhtasar beyannamelerinde yer alan ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden yıllar itibariyle aşağıdaki oranlarda hesaplanacak gelir vergisini artırım olarak ödeyeceklerdir.
| Yıl | Oran |
| 2018 Yılı | %6 |
| 2019 Yılı | %5 |
| 2020 Yılı | %4 |
| 2021 Yılı | %3 |
| 2022 Yılı | %2 |
b) Serbest Meslek Erbabına Yapılan Ödemeler, Kira Ödemelerinde ve Kar Payı Ödemelerinde Vergi Artırımı
İlgili yıl içinde verilen (ihtirazi kayıtla verilenler dâhil) muhtasar beyannamelerde yer alan söz konusu ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden ayrı ayrı olmak üzere yıllar itibariyle aşağıdaki oranlarda vergi artırımı yapılacaktır. İlgili yıl içinde verilen muhtasar beyannamelerde beyan edilen tutarlar bir yıla iblağ edilmeyecektir.
| Yıl | Oran |
| 2018 Yılı | %6 |
| 2019 Yılı | %5 |
| 2020 Yılı | %4 |
| 2021 Yılı | %3 |
| 2022 Yılı | %2 |
İlgili yıllarda hiç muhtasar beyanname verilmemiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte serbest meslek erbabına yapılan ödeme türünün beyannamede bulunmaması hâlinde ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarının %50’si esas alınarak belirlenen gelir (stopaj) vergisi matrahı üzerinden %15 oranında hesaplanan vergiyi ödemek suretiyle artırımdan yararlanılabilecektir.
İlgili yıllarda hiç muhtasar beyanname verilmemiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte kira ödeme türünün beyannamede bulunmaması hâlinde ilgili yıllar için beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından oluşan gelir vergisi mükellefleri için belirlenen asgari gelir vergisi matrah tutarı esas alınarak belirlenen gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi matrahı üzerinden %15 oranında hesaplanan vergiyi ödemek suretiyle artırımdan yararlanılabilecektir
İlgili yıllarda hiç muhtasar beyanname verilmemiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte kar payı ödeme türünün beyannamede bulunmaması hâlinde ilgili yıllar için artırılan matrahların %80 inden az olmamak üzere belirlenen tutarlar üzerinden %15 oranında hesaplanan vergiyi ödemek suretiyle artırımdan yararlanılabilecektir.
c) Yıllara Sari İnşaat ve Onarma İşlerine İlişkin Ödemelerde Vergi Artırımı
Yıllara sari inşaat ve onarma işlerine ilişkin yapılan ödemeler (tam ve dar mükellef kurumlara yapılanlar dahil) üzerinden ayrı ayrı olmak üzere 2018-2022 yılları için her bir yıl itibariyle %1 oranında hesaplanan vergiyi artırmak suretiyle Kanun hükümlerinden yararlanılabilecektir.
İlgili yıllarda hiç muhtasar beyanname verilmemiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte bu ödeme türünün beyannamede bulunmaması hâlinde ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarı esas alınarak belirlenen gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi matrahı üzerinden %3 oranında hesaplanacak verginin ödenmesi suretiyle artırımdan yararlanılabilecektir.
d) Çiftçilere ve Vergiden Muaf Esnafa Yapılan Ödemelerde Vergi Artırımı
Çiftçilere ve vergiden muaf esnafa yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar muhtasar beyannamelerinde beyan edilen tutarlar üzerinden (bir yıla iblağ edilmeksizin) ilgili yıllarda geçerli olan tevkifat oranının % 25’i oranında hesaplanacak vergiyi ödemek suretiyle vergi artırımından yararlanacaklardır.
İlgili yıllarda hiç muhtasar beyanname verilmemiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte bu türden ödemelerin beyannamede bulunmaması hâlinde ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarı esas alınarak belirlenen gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi matrahı üzerinden,
- Çiftçilere yapılan ödemeler için %2,
- Vergiden muaf esnafa yapılan ödemeler için %5 oranında hesaplanacak verginin ödenmesi suretiyle artırımdan yararlanılabilecektir.
Her türlü soru ve görüşleriniz için bizlere info@sistemglobal.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
Şirketinizin Kuruluşundan Globalleşmesine Kadar Her Adımda Sizinle Birlikte Yürüyoruz…
