VERGİ CEZALARINA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR VUK GENEL TEBLİĞİ YAYIMLANDI!

571 sıra no’lu VUK Genel Tebliği ile; vergi güvenliğinin sağlanması, mükelleflerin vergi kanunlarına uyumlarının artırılması, kayıt dışılıkla mücadele edilmesi ve vergi adaletinin güçlendirilmesi amacıyla vergi cezalarına ilişkin vergi hükümlerinde yapılan değişikliklerin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.

Bu kapsamda, belgelerin doğru düzenlenmesini sağlamak ve usulsüzlükleri önlemek için vergi yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi halinde ortaya çıkabilecek ceza miktarları ile elektronik ortamda bilgi paylaşımı ve dijitalleşmeye yönelik yeni düzenlemelere yer verilmiştir. Dijital çağın getirdiği elektronik belgelerin kullanımı teşvik edilirken, ihlaller için yüksek cezalar öngörülmüştür. Aksi takdirde, işlemin yasal dayanağı olmayacak ve taraflar cezai müeyyide ile karşılaşacaktır.

Düzenlemenin detayları aşağıdaki gibidir:

·  149. Madde: Kamu kurumları, gerçek ve tüzel kişiler, Maliye ve Gümrük Bakanlığı ya da vergi dairelerinin kendilerinden yazılı olarak istediği bilgileri düzenli ve sürekli olarak sağlamak zorundadır. Bu, vergi mükelleflerinin şeffaflığı ve bilgi akışını sağlamayı amaçlayan bir yükümlülüktür.

·  Mükerrer 257. Madde – 1. Fıkra – 4. Bent: Maliye Bakanlığı, 149. maddede belirtilen bilgi verme zorunluluğunu elektronik ortamda yapılmasına izin verebilir ve bu süreçte kullanılacak araçlar, güvenlik önlemleri, belge formatları ve standartları belirleyebilir. Bu, bilgi alışverişinin dijitalleşmesi ve elektronik ortamın vergi süreçlerinde kullanımının yaygınlaştırılmasını hedefler. Ayrıca, vergi beyannameleri, raporlar ve diğer belgeler elektronik olarak da mükelleflere iletilebilir.

·  Mükerrer 257. Madde – 1. Fıkra – 7. Bent: Elektronik ticarette ve dijital ortamlarda faaliyet gösteren kişi veya kurumlar, ekonomik ve ticari faaliyetlerine ilişkin bilgileri bildirmekle yükümlüdür. Maliye Bakanlığı, bildirim süresi, formatı ve içeriği gibi konularda düzenlemeler yapabilir. Bu, özellikle dijital ticaretin vergisel denetim altına alınmasını sağlamaya yönelik bir düzenlemedir.

·  341. Madde: Vergi ziyaı, mükellef veya sorumlunun vergiyle ilgili yükümlülüklerini zamanında yerine getirmemesi ya da eksik yerine getirmesi durumunda ortaya çıkar. Bu, verginin eksik ya da hiç tahakkuk etmemesine yol açar. Yanlış beyanlar veya gerçeğe aykırı bilgi vermek de vergi ziyaına neden olur. Vergi ziyaı, hem idari hem de cezai sonuçlara yol açabilecek bir durumdur.

·  344. Madde: Vergi ziyaına neden olan mükellef veya sorumlulara, ziyaa uğratılan verginin bir katı tutarında ceza kesilir. Eğer bu fiil, kanunun 359. maddesinde belirtilen daha ağır suçlarla işlenmişse ceza üç katına çıkar. Kanuni süresi geçtikten sonra verilen beyannameler için ceza, normal cezanın %50’si oranında uygulanır. Ticari, zirai veya mesleki faaliyetlerde vergi dairesinin bilgisi dışında vergi ziyaına neden olunursa, ceza %50 artırılarak uygulanır.

· 353. Madde – 1. Fıkra: Elektronik belge olarak düzenlenmesi gereken belgeler (fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu gibi), kâğıt olarak düzenlendiğinde ya da eksik veya yanlış düzenlendiğinde özel usulsüzlük cezası uygulanır. İlk tespitte her bir belge için ceza 10.000 TL olup, sonraki tespitlerde bu tutar artabilir.

Tespit edilen usulsüzlükler, belgelerin düzenlenmesi gereken süreyi takip eden 5 iş günü içinde alıcı tarafından idareye bildirilirse, alıcıya ceza uygulanmaz; fakat düzenleyiciye 3 kat ceza verilir. Bu belgeler yerine kanun kapsamı dışındaki belgeler düzenlenirse, ceza 2 kat uygulanır, yani bu durumu vaktinde bildiren alıcılar ceza almazken; düzenlemek zorunda olanlara 6 kat ceza kesilir. Bir takvim yılı içerisinde aynı belge türü için toplam kesilecek ceza 10 milyon TL’yi geçemez.

· 353. Madde – 2. Fıkra: Perakende satış fişi, sevk irsaliyesi gibi belgelerin elektronik ortamda düzenlenmesi gerekirken kâğıt olarak düzenlenmesi durumunda da usulsüzlük cezası uygulanır. İlk tespitte ceza 10.000 TL olup, sonraki tespitlerde bu tutar artabilir.

Tespit edilen usulsüzlükler, belgelerin düzenlenmesi gereken süreyi takip eden 5 iş günü içinde alıcı tarafından idareye bildirilirse, alıcıya ceza uygulanmaz; fakat düzenleyiciye 3 kat ceza verilir. Bu belgeler yerine kanun kapsamı dışındaki belgeler düzenlenirse, ceza 2 kat uygulanır, yani bu durumu vaktinde bildiren alıcılar ceza almazken; düzenlemek zorunda olanlara 6 kat ceza kesilir. Bir takvim yılı içinde her bir belge türü için kesilecek ceza 10 milyon TL’yi aşamaz.

·353. Madde – 3. Fıkra: Fatura, gider pusulası gibi belgeleri almayanlar, her bir belge için 5.000 TL ceza alır. Ancak bu cezanın toplamı bir takvim yılı içinde 50.000 TL’yi geçemez. Belgeleri almayan kişiler, düzenlenmesi gereken tarihi takip eden 5 iş günü içinde durumu idareye bildirirse, ceza uygulanmaz.

·Mükerrer 355. Madde: Vergi kanunlarında yer alan bilgi verme zorunluluklarına uymayanlar için (Kamu idare ve müesseselerinde bilgi verme görevini yerine getirmeyen yöneticiler dâhil) cezalar belirlenmiştir.

Birinci sınıf tüccar ve serbest meslek erbabı için 20.000 TL,

İkinci sınıf tüccarlar ve basit usulde kazanç tespit edilenler için ise 10.000 TL ceza uygulanır.

· Bentlerde yazılı olanlar dışında kalanlara: 5.000 TL özel usulsüzlük cezası uygulanır.

· 107/A maddesi uyarınca getirilen yükümlülüklere uymayanlara;

1. bentte belirtilen yükümlüler için; 1.000 TL (2024 yılı için 6.900 TL) özel usulsüzlük cezası uygulanır

2. bentte belirtilenler için; 500 TL (2024 yılı için 3.400 TL) ceza

3. bentte yer alanlar için; 250 TL (2024 yılı için 1.800 TL) ceza

·Mükerrer 257. Maddenin (7) numaralı bendi:
Bu madde, alım, satım, kiralama, ilan, reklam gibi işlemlerle ilgili bildirim zorunluluklarını düzenler. Bu zorunluluklara uymayanlar ya da eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunanlar için, ilgili işlemlerle ilgili olarak 1, 2, ve 3 numaralı bentler uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilir. Her bir bildirim için bu cezaların toplamı 10 milyon TL’yi aşamaz.

·Mükerrer 257. Maddenin (8) ve (10) numaralı bentleri:
Bu maddelere uymayanlara, 1. bentte yer alan tutarın 10 katı (en az) ve 10 milyon TL’den fazla olmamak kaydıyla, bir önceki hesap dönemine ait brüt satışlar toplamının binde 3’ü oranında özel usulsüzlük cezası kesilir.

· 152/A ve Mükerrer 257. Maddenin (9) numaralı bendi:
Bu bentlerle getirilen yükümlülüklere uymayanlara, 1. bentte yer alan cezanın 3 katı uygulanır.

Bu hükümler, özellikle vergiyle ilgili bildirimlerin doğru ve zamanında yapılmasını sağlamak amacıyla caydırıcı cezalarla desteklenmiştir. Elektronik belgelerin doğru düzenlenmesi, bildirimlerin eksiksiz yapılması gibi yükümlülüklere uymayanlara yönelik ciddi yaptırımlar öngörülmektedir.

Kayıt dışı faaliyetlerde bulunarak vergi ziyaına sebebiyet veren mükelleflere yönelik yaptırımlar, 7524 sayılı Kanun ile daha da sıkılaştırılmıştır. Bu düzenlemeye göre:

Kayıt dışı faaliyetler: Mükellefiyet tesis ettirmeksizin kayıt dışı faaliyetlerde bulunan ve vergi ziyaına sebebiyet veren mükellefler, vergi ziyaı cezalarıyla karşı karşıya kalacaktır. Bu ceza, normal vergi ziyaı cezasından %50 artırılarak uygulanacaktır. Yani, vergi kaybına neden olan mükellefler, bu kayıptan sorumlu tutulurken, ceza da ağırlaştırılacaktır.

Sonraki dönemlerde kayıtlı faaliyet: Vergi dairesinde daha sonra kayda geçse bile, kayıt dışı faaliyet gösterdiği dönemler için yapılacak vergi tarhiyatlarında da %50 artırımlı ceza uygulanmaya devam edecektir.

Örnek 1: Bay (A), 5/8/2024 tarihinden itibaren kayıt dışı otomobil alım satım faaliyeti yapmıştır. Vergi dairesinin bu durumu tespit etmesinden sonra KDV beyannamesi verilmiş ve 1.500.000 TL vergi tahakkuk ettirilmiştir. Normalde %50 oranında ceza uygulanması gerekirken, kayıt dışı faaliyet nedeniyle bu ceza %50 artırılarak toplamda %75 oranında ceza kesilmiştir. Dolayısıyla, Bay (A) 1.125.000 TL vergi ziyaı cezası ödeyecektir.

Örnek 2: Bay (B), kayıt dışı ticari faaliyette bulunmuş ancak tespit tarihinin ardından beyannameyi vermiştir. Beyannamesi verilen dönemde zaten kayıtlı faaliyete geçmiş olduğu için artırımlı ceza uygulanmamış ve normal ceza %50 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak 25.000 TL ceza kesilmiştir.

Örnek 3: Bay (Ç), sahte belge düzenleme suçu işlemiş ve komisyon geliri elde etmiştir. Bu durumda vergi ziyaı cezası normalde 3 kat olarak uygulanırken, %50 artırılarak toplamda 4,5 kat ceza kesilmiştir. Bay (Ç), 1.000.000 TL vergi kaybı için 4.500.000 TL ceza ödeyecektir.

Örnek 4: Bay (D), kayıt dışı faaliyette bulunmuş ve takdire sevk edilmiştir. Takdir komisyonuna sevkten sonra beyanname vermiş ve 50.000 TL vergi tahakkuk ettirilmiştir. Bu durumda ceza %50 artırımlı olarak uygulanacak ve toplamda %150 ceza kesilecektir. Yani, 75.000 TL vergi ziyaı cezası uygulanacaktır.

Örnek 5: Bay (E), 1/11/2024 tarihinden itibaren kayıt dışı faaliyette bulunmuş ve bu duruma ilişkin yapılan yoklama sonucu 3/3/2025 tarihinde geçmişe yönelik mükellefiyet tesis edilmiştir. Mükellef, kayıt dışı çalıştığı 2024/11-12 ve 2025/1 dönemleri için KDV beyannamelerini kanuni süresinden sonra vermiştir. Bu durumda, vergi incelemesine başlanılmadan önce verilen beyannameler için kesilecek vergi ziyaı cezası, %50 artırılarak uygulanacak ve mükellef adına %75 oranında ceza kesilecektir. Ancak, 2025/2 dönemine ait KDV beyannamesi kanuni süresinden sonra verilse de, tespit tarihinden sonraki bir dönemi kapsadığından, bu döneme ilişkin vergi ziyaı cezası %50 artırımlı uygulanmayacaktır.

Örnek 6: Bay (F), 9/12/2024 tarihinden itibaren kayıt dışı ticari faaliyette bulunmuş, 13/1/2025 tarihinde yapılan yoklama ile mükellefiyet tesis edilmiştir. Bay (F), 2024/12 dönemine ait KDV beyannamesini kanuni süresinden sonra vermiş ve 500.000 TL vergi tahakkuk ettirilmiştir. Kayıt dışı faaliyetten dolayı bu döneme %75 oranında, yani 375.000 TL vergi ziyaı cezası kesilmiştir. Sonrasında yapılan vergi incelemesi sonucunda, verilen beyanname gerçeği yansıtmadığı için 250.000 TL ek KDV tarhiyatı yapılması önerilmiştir. Bu durumda, ek tarhiyat için vergi ziyaı cezası %50 artırılarak uygulanacak ve mükellefe 1,5 kat ceza, yani 375.000 TL (250.000 TL x 1,5) vergi ziyaı cezası kesilecektir.

Bu örnekler, kayıt dışı faaliyetlere ilişkin vergi ziyaı cezalarının ciddi şekilde artırıldığını ve özellikle kayıt dışı faaliyetler tespit edildikten sonra ceza oranlarının katlanarak uygulandığını göstermektedir.

MADDE 4 – (1) 7524 sayılı Kanunun 11. maddesi ile 213 sayılı Kanunun 353. maddesinde yapılan değişiklik doğrultusunda, özel usulsüzlük cezalarının artırımlı uygulanması öngörülmüştür. Bu değişiklik kapsamında her bir tespit için uygulanacak ceza tutarlarının kademeli olarak artırılmasını sağlayan bir sistem getirilmiştir.

Kanuna eklenen (2) sayılı cetvel ise, tespit edilen usulsüzlüklerin tekrar edilmesi durumunda uygulanacak özel usulsüzlük cezalarının artış oranlarını ve bu oranlara göre uygulanacak ceza tutarlarını içermektedir. Bu düzenleme, aynı türdeki usulsüzlüklerin tekrarlanmasını caydırmak amacıyla her bir tespit için artan tutarda ceza verilmesini amaçlamaktadır.

Özel usulsüzlük cezalarının artırımlı uygulanması, mükelleflerin yasal yükümlülüklere uyma konusundaki dikkatini artırmayı ve vergi sisteminde kayıt dışı işlemlerle mücadeleyi güçlendirmeyi hedeflemektedir.

GÖRSELLL

Özel Usulsüzlük Cezalarının Artırımlı Uygulaması

Birinci fıkrada belirtildiği üzere, 7524 sayılı Kanunun 353. maddesinin (1) ve (2) numaralı bentlerinde belirtilen fiillerin bir takvim yılı içinde birden fazla işlenmesi durumunda, mükelleflerin özel usulsüzlük cezaları artırımlı olarak uygulanacaktır. Bu artırımlı uygulama, 2 Ağustos 2024 tarihinden itibaren geçerli olacak ve her bir belge türü bazında ayrı ayrı tespit sayısına göre cezalandırma yapılacaktır.

İkinci fıkrada ise, mükelleflerin düzenleme yükümlülüğü olan belgeleri düzenlememeleri halinde, bu belgeleri almayan tarafın durumu vergi idaresine zamanında bildirmesi şartıyla, belgeyi almayan kişilere özel usulsüzlük cezası uygulanmayacağı belirtilmiştir. Ancak, belge düzenleme yükümlülüğünü yerine getirmeyen mükelleflere, 3 kat artırımlı özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Üçüncü fıkrada, 213 sayılı Kanun veya ilgili mevzuat kapsamında olmayan belgelerin düzenlenmesi halinde mükelleflere özel usulsüzlük cezasının 2 kat artırımlı uygulanacağı düzenlenmiştir. Eğer bu belgelerin düzenlenmemesi durumu zamanında vergi idaresine bildirilirse, belgeyi almayan kişilere özel usulsüzlük cezası uygulanmayacağı belirtilmiştir. Ancak, bu belgeleri düzenleyen mükelleflere 6 kat artırımlı özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Örnek 7

Durum: 9/9/2024 tarihinde yapılan denetimde, (G) Ltd. Şti. tarafından 5/8/2024 tarihinde yapılan satışlara ilişkin 3 adet fatura düzenlenmediği tespit edilmiştir.

• Ayrıca, 10/10/2024’te bir vergi mükellefi (Bay H) tarafından, bu mükellefin 1/10/2024 tarihinde fatura düzenlemediği ihbarı yapılmıştır.
• 15/10/2024’teki yoklamada, 1/10/2024 tarihli 1 fatura ve 2 ÖKC fişi düzenlenmediği görülmüştür.

Cezaların Belirlenmesi:

1. Fatura Düzenlememe (3 adet, ilk tespit) :
   1. Her biri için 10.000 TL’den az olmamak kaydıyla 3 fatura için, faturaya yazılması gereken meblağın %10’u oranında ceza kesilecektir.
2. İkinci Tespit (1/10/2024 tarihi) :
   1. Bu durum, daha önce tespit edildiği için ikinci tespit olarak değerlendirilir; dolayısıyla ceza 3 kat artırımlı olacaktır.
   1. Burada, en az 60.000 TL ceza kesilecektir.
3. ÖKC Fişi Düzenlememe (ilk tespit) :
   1. 2 ÖKC fişi eksikliği nedeniyle, her biri için 10.000 TL’den ceza kesilecektir, toplam ceza 20.000 TL olacaktır.

Örnek 8

Durum:

• 12/8/2024 tarihinde (I) Ltd. Şti., 60.000 TL tutarında bir fatura yerine 213 sayılı Kanun’a aykırı bir belge düzenlemiştir.
• 22/8/2024 tarihinde düzenlenmesi gereken 300.000 TL tutarındaki fatura da, yine uygun olmayan bir belge ile düzenlenmiştir.

Cezaların Belirlenmesi:

1. 12/8/2024’teki Tespit :
   1. İlk tespit olduğundan, ceza 2 kat artırımla uygulanır.
   1. Faturaya yazılması gereken meblağın %10’u olarak hesaplanan 6.000 TL’nin 2 katı (12.000 TL) asgari 20.000 TL ceza ile kıyaslanır.
   1. Sonuç olarak, (I) Ltd. Şti. 20.000 TL ceza ile cezalandırılır.
2. 22/8/2024’teki Tespit :
   1. Bu tespit ikinci tespit olarak değerlendirileceğinden ceza 6 kat artırımla uygulanır.
   1. Faturaya yazılması gereken meblağın %10’u olarak hesaplanan 30.000 TL’nin 6 katı (180.000 TL) olacaktır.
   1. Bu sebeple (I) Ltd. Şti. 180.000 TL ceza alacaktır.

Örnek 9

Durum:

• 19/8/2024 tarihinde (J) Ltd. Şti., fatura düzenlememiştir (ilk tespit).
• 20/9/2024’te (K) Ltd. Şti. tarafından yapılan fatura alımında (J) Ltd. Şti. faturayı düzenlememiştir.

Cezaların Belirlenmesi:

1. 19/8/2024 Tespiti :
   1. İlk tespit olarak, en az 10.000 TL veya %10 oranında işleme konu tutarın cezası uygulanır.
2. 20/9/2024 Tespiti (K Ltd. Şti. için) :
   1. (K) Ltd. Şti.’nin düzenlememesi, (J) Ltd. Şti.’nin ikinci tespiti olarak değerlendirilir.
   1. Bu durumda asgari 20.000 TL’den az olmamak üzere işleme konu tutarın %10’u nispetinde Özel Usulsüzlük cezası düzenlenir.

Örnek 9: Fatura Düzenlememe Durumu

Denetim Tarihleri ve Tespitler:

19/8/2024 tarihinde yapılan denetimde, (J) Limited Şirketi‘nin 5/8/2024 tarihine kadar düzenlemesi gereken bir faturayı düzenlemediği tespit edilmiştir.

Bu durum, 2024 takvim yılı içerisinde fatura düzenlememe yönünden ilk tespit olarak değerlendirilir.

Cezanın Hesaplanması:

İşleme konu tutarın %10’u oranında, asgari 10.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

20/9/2024 tarihinde yapılan denetimde, (K) Limited Şirketi tarafından (J) Limited Şirketi‘ne yapılan satış için malın teslim tarihinden itibaren yedi gün içinde faturanın düzenlenmediği tespit edilmiştir.

20/9/2024 tarihinde (K) Limited Şirketi nezdinde yapılan yoklamadaki tespitlerin, alıcı durumunda olan (J) Limited Şirketinin düzenlenmesi zorunlu faturayı almaması nedeniyle ikinci tespit olarak dikkate alınması ve (J) Limited Şirketi adına 20.000 TL’den az olmamak üzere işleme konu tutarın % 10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilmesi,

Ek Durum:

• Fatura düzenlemediği tespit edilen (K) Limited Şirketi hakkında da, yıl içinde yapılmış tespit sayısına göre belirlenen tutarda özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Bu cezanın miktarı, (K) Limited Şirketi‘nin önceki tespit sayısına bağlı olarak değişecektir.

Sonuç

Bu örnekte görüldüğü üzere, fatura düzenlememe durumunda hem alıcı hem de satıcı mükelleflere özel usulsüzlük cezası uygulanmakta ve cezalar, tespit sayısına göre artırımlı olarak hesaplanmaktadır. Bu durum, mükelleflerin yükümlülüklerini yerine getirmelerini teşvik etmek amacıyla düzenlenmiştir.

Örnek 10: Ödeme Kaydedici Cihaz (ÖKC) Fişi Düzenlememe Durumu

Denetim Tarihleri ve Tespitler:

15/8/2024 tarihinde yapılan denetimde, (L) A.Ş.‘nin 15 ayrı müşterisine ÖKC fişi düzenlemediği tespit edilmiştir.

Cezanın Hesaplanması:

1. Bu durum, 2024 takvim yılı içerisinde ÖKC fişi düzenlememe yönünden ilk tespit olarak değerlendirilir.
2. Mükellef adına 15 adet, 10.000 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
3. Toplam ceza: 15 x 10.000 TL = 150.000 TL

22/8/2024 tarihinde bir müşteri, (L) A.Ş.‘den hizmet almış ve aynı tarihte vergi dairesine bildirimde bulunmuştur.

1. 23/8/2024 tarihinde yapılan denetimde, (L) A.Ş.‘nin 20 ayrı müşterisine ÖKC fişi düzenlemediği tespit edilmiştir.
2. Cezanın Hesaplanması:
   1. 23/8/2024 tarihindeki tespit, 2024 takvim yılı içerisinde ÖKC fişi düzenlememe yönünden ikinci tespit olarak değerlendirilecektir.
   2. Müşterinin bildirimi üzerine düzenlenmediği tespit edilen bir adet ÖKC fişi için mükellef adına 3 kat artışla 20.000 TL ceza kesilecektir.
   3. Toplam ceza: 20.000 TL x 3 = 60.000 TL
   4. 19 adet ÖKC fişi için ise ayrı ayrı 20.000 TL ceza kesilecektir.
   5. Toplam ceza: 19 x 20.000 TL = 380.000 TL

Özet Hesaplama:

• 15/8/2024 tespiti: 150.000 TL (15 adet ÖKC fişi düzenlememe)
• 23/8/2024 tespiti: 60.000 TL (1 adet ÖKC fişi düzenlememe, 3 kat artırımlı) + 380.000 TL (19 adet ÖKC fişi düzenlememe)

Toplam Cezalar:

• Toplam ceza: 150.000 TL + 60.000 TL + 380.000 TL = 590.000 TL

Ek Durum:

• Bildirimde Bulunan Alıcı: Alıcı tarafından bildirim yapılmaması durumunda alıcılar adına düzenlenecek ceza 5.000 TL olacaktır. Bu örnekte ÖKC fişi düzenlenmediği tespit edilen bir belge için alıcıya ceza kesilmeyecektir, çünkü belge düzenlenmediği durumu, idare tarafından tespit edilmeden önce ve belgenin düzenlenmesi gereken tarihten itibaren en geç beş iş günü içerisinde idareye bildirilmiştir.

Sonuç

Bu örnekte, (L) A.Ş. hakkında yapılan denetimlerde, ÖKC fişi düzenlememe nedeniyle hem birinci hem de ikinci tespitler sonucunda mükellefe farklı oranlarda özel usulsüzlük cezaları uygulanmakta ve alıcının bildirimde bulunması durumunda ona ceza kesilmemektedir.

Örnek 11: Bay (M)’nin ÖKC Fişi Alımında Cezalar

Olay:

• Tarih: 9/8/2024
• Mükellef: Bay (M)
• Durum: Bay (M), çocuğuna oyuncak almış ancak ÖKC fişini almamıştır.

Cezaların Uygulanması:

• Bay (M) adına:
• Alışverişinin mükellefiyeti ile ilgisi bulunmadığı için 5.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
• Satıcıya ise:
  • 213 sayılı Kanunun 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendine göre özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Not:

• Bay (M)’nin mükellefiyeti ile ilgisi bulunmayan bu fiil, sonraki dönemlerde kesilecek cezalarda tespit sayısında dikkate alınmayacaktır.

Örnek 12: Bay (N)’nin ÖKC Fişi Alımında Cezalar

Olay:

• Tarih: 3/10/2024
• Nihai Tüketici: Bay (N)
• Satıcı: (O) Ltd. Şti.
• Durum: Bay (N), (O) Ltd. Şti.’den yaptığı alışveriş karşılığında ÖKC fişi almamıştır.

Cezaların Uygulanması:

• Bay (N) adına:
• 213 sayılı Kanunun 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi uyarınca 5.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
• (O) Ltd. Şti. adına:
  • Yapılan denetim sonucunda, bu mükellef hakkında ÖKC fişi düzenlememe yönünden yapılan tespit bir takvim yılındaki dördüncü tespit olduğundan, 213 sayılı Kanuna bağlı (2) sayılı cetvelde belirtilen 40.000 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Örnek 13: Bay (Ö)’nin Fatura Düzenlenmeme Durumu

Olay:

• Tarih: 14/11/2024
• Nihai Tüketici: Bay (Ö)
• Satıcı: (P) Ltd. Şti.
• Durum: Bay (Ö), alışveriş karşılığında (P) Ltd. Şti. tarafından kendisine fatura düzenlenmediğini 3/12/2024 tarihinde vergi dairesine bildirmiştir. 4/12/2024 tarihinde yapılan yoklamada faturanın düzenlenmediği teyit edilmiştir.

Cezaların Uygulanması:

• (P) Ltd. Şti. adına:
• 213 sayılı Kanunun 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
• Bay (Ö) adına:
  • Fatura düzenlenmediğine ilişkin bildirimi, faturanın düzenlenmesi gereken tarihi takip eden beş iş günü içerisinde yapmadığı için 5.000 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Bu örneklerde, nihai tüketicilerin ÖKC fişi veya fatura almadıkları durumlarda hem tüketicilere hem de satıcılara özel usulsüzlük cezaları kesildiği gösterilmektedir. Ayrıca, tüketicilerin yükümlülüklerini yerine getirmemeleri durumunda ceza uygulanması gerektiği vurgulanmıştır. Bu düzenlemeler, hem tüketicilerin hem de mükelleflerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmelerini teşvik etmeyi amaçlamaktadır.

Örnek 14: (R) A.Ş.’nin Bildirim Yükümlülüğüne İlişkin Cezalar

Olay:

• Mükellef: (R) A.Ş.
• Dönem: 2024/9 ve 2024/10
• Durum:
  • 2024/9 dönemine ilişkin bildirimde 100 adet ilan bilgisinin bildirilmesi gerekirken yalnızca 70 adet bildirilmiştir.
  • Bildirilen ilan bilgilerinden 10 adedinin eksik bilgi içerdiği tespit edilmiştir.
  • 2024/10 dönemine ilişkin bildirimde ise 1000 adet ilan bilgisinin bildirilmesi gerekirken sadece 100 adet bildirilmiştir.

Cezaların Uygulanması:

2024/9 Dönemi:

• Eksik Bildirim: 100 ilan bilgisi gerekmekte, 70 ilan bilgisi bildirilmiş. Bu durumda, 30 adet bildirim yapılmamış.
• Eksik Bilgi İçeren Bildirim: 10 adet eksik bilgi tespit edilmiştir.
• Cezalar:

• Bildirilmeyen ilan bilgileri için:
  • 30 adet x 20.000 TL = 600.000 TL
• Eksik bilgi içeren ilanlar için:

• 10 adet x 20.000 TL = 200.000 TL
• Toplam Cezalar:
  • 600.000 TL + 200.000 TL = 800.000 TL (2024/9 dönemi için)

2024/10 Dönemi:

• Eksik Bildirim: 1000 adet bildirilmesi gerekirken sadece 100 adet bildirilmiştir. Bu durumda, 900 adet bildirim yapılmamış.
• Cezalar:
  • Bildirilmeyen 900 adet ilan bilgisi için kesilmesi gereken ceza, üst sınırın aşılması nedeniyle:
    • 10.000.000 TL (kesilecek cezanın üst sınırı).

Sonuç

• 2024/9 Dönemi için: Toplam 800.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
• 2024/10 Dönemi için: Üst sınır olan 10.000.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Bu örneklerde görüldüğü üzere, fatura düzenlememe durumunda hem alıcı hem de satıcı mükelleflere özel usulsüzlük cezası uygulanmakta ve cezalar, tespit sayısına göre artırımlı olarak hesaplanmaktadır.

Cezalarda İndirim ve Uzlaşma

MADDE 6‘da belirtilen düzenlemeler, vergi mükellefleri ve vergi sorumlularının karşılaştığı cezalarda indirim ve uzlaşma imkanlarını düzenlemektedir. Aşağıda bu düzenlemelerin detayları yer almaktadır:

1. Cezalarda İndirim

• Yarısının İndirilmesi:
  • Mükellef veya vergi sorumlusunun, ikmalen, resen veya idarece tarh edilen vergiyi, vergi farkını, vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının yarısını, ihbarnamelerin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde ilgili vergi dairesine başvurarak vadesinde ya da 6183 Sayılı kanuna göre teminat göstererek 3 ay içinde ödeyeceğini bildirmesi durumunda, kesilen cezanın yarısı indirilir.
• 2024 Yılı İçin Özel İndirim Oranı:
• 2024 yılı için 23.000 TL’yi aşmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için indirim oranı %75 olarak uygulanacaktır.

2. Uzlaşma Hakkı

• Uzlaşma Talebi:
• 213 sayılı Kanunun 359 uncu maddesinde yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi durumunda kesilen ceza ile 370 inci maddesinin (b) fıkrası kapsamında ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükellefler haricindeki mükellefler, 2024 yılı için 23.000 TL’yi aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezası kesilen mükellefler, vergi/ceza ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde uzlaşma talep edebilirler.
• Faydalanılacak Hükümler:
• Uzlaşma talep eden mükellefler, 213 sayılı Kanunun “Uzlaşma” başlıklı Üçüncü Bölümünde yer alan ilgili hükümlerden yararlanabilirler.

Bu düzenlemeler, mükelleflerin ceza yükümlülüklerini hafifletmek ve ödemelerini kolaylaştırmak amacıyla oluşturulmuştur. Mükellefler, belirtilen süreler içerisinde gerekli başvuruları yaparak hem indirimden hem de uzlaşma imkanından faydalanabilirler.

Ceza Yılı

MADDE 7‘de belirtilen düzenlemeler, özel usulsüzlük cezalarının uygulanmasına ilişkin yıl bazında artışları ve güncellemeleri kapsamaktadır:

1. Ceza Tutarları

• 2024 Yılına İlişkin Tutarlar:
  • 4. ve 5. maddelerde belirtilen özel usulsüzlük cezaları, 2024 yılına ait tutarlar olarak kabul edilmektedir.

2. Yeniden Değerleme Oranı

• Yeniden Değerleme:
  • Her yıl, bir önceki yıla ilişkin özel usulsüzlük cezaları, 213 sayılı Kanunun mükerrer 298 inci maddesinin (B) fıkrası uyarınca tespit edilen yeniden değerleme oranı ile artırılacaktır.

Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Tebliğde geçen 7524 Sayılı Kanun kapsamındaki cezaların 2 Ağustos 2024 tarihi itibariyle yürürlüğe gireceği tabidir.

Kaynaklar

Vergi Cezaları hk. VUK  571 Genel Tebliği RG-19.10.2024-32697_.pdf

---

Her türlü soru ve görüşleriniz için bizlere info@sistemglobal.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz.

Şirketinizin Kuruluşundan Globalleşmesine Kadar Her Adımda Sizinle Birlikte Yürüyoruz…