BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN İLE 4447 SAYILI İŞSİZLİK SİGORTASI KANUNU MADDELERİNDE DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI!

17.11.2020 tarihli 31307 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (“Kanun“) ile 4447 sayılı Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu madde ve hükümlerinde önemli değişiklikler yapılmıştır;

A. İşsizlik Ödeneğine İlişkin Yapılan Düzenleme;
Kanun’un 5.maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen Ek Madde 7 uyarınca; işsizlik ödeneğinden yararlandırılıp, işten ayrılmalarını takip eden 90 gün içerisinde özel sektör işyerlerinde bu Kanun kapsamında işe giren ve işe girdiği tarihten itibaren hizmet akdine tabi olarak en az on iki ay süreyle kesintisiz çalışanlardan talepte bulunanların, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca sigortalı sayılmak suretiyle, işe başladıkları tarihten önce yararlandıkları en son işsizlik ödeneği süresi için İŞKUR tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna ödeme yapıldığı tarihte geçerli prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanacak uzun vadeli sigorta primi işveren ve sigortalı hisselerinin tamamı Fondan karşılanır. Bu fıkra hükümlerinden aynı işsizlik ödeneği hak sahipliği için sadece bir defa yararlanılır.

İlgili madde uyarınca, işsizlik ödeneğinden yararlandırılan kişilerin işten ayrılmalarını takip eden 90 gün içerisinde işe girmeleri ve 12 ay süre ile kesintisiz hizmet akdine tabi olarak çalışmaları halinde işsizlik ödeneğinden yararlandıkları süre için hesaplanacak uzun vadeli sigorta primleri İşsizlik Sigortası Fonu (“Fon“)’dan karşılanacaktır.

B. Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlı veya Kayıt Dışı Çalıştırılan İşçilere İlişkin Yapılan Düzenlemeler;
Kanun’un 12.maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen Geçici Madde 27 uyarınca; 1/10/2020 tarihi itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı olanlar, sosyal güvenlik kuruluşlarından emeklilik veya yaşlılık aylığı almakta olanlar ile yabancılar hariç;

• 4857 sayılı Kanun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesiyle hizmetleri Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilerek veya bildirilmeksizin istihdam edilip 1/1/2019-17/4/2020 tarihleri arasındaki dönemde iş veya hizmet sözleşmesi 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer Kanunların ilgili hükümlerine göre ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hâller ve benzeri sebepler dışında sona erenler ile
• hizmetleri Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeksizin 17.11.2020 tarihi itibarıyla istihdam edilmeye devam edilmekte olanların,
• iş veya hizmet sözleşmelerinin sona erdiği ya da hâlihazırda çalışmakta oldukları en son özel sektör işverenine 17.11.2020 tarihinden itibaren 30 gün içerisinde başvuruda bulunmaları koşuluyla başvurdukları işveren tarafından;

• İşverenin Prim Teşvikinden Faydalanma Hakkı

a) Fiilen çalıştırılmaları hâlinde, prim ödeme gün sayılarının 44,15 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere her ay bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle işverene Fon’ndan destek sağlanır.

İşveren, bu düzenleme uyarınca destekten yararlanan sigortalı işçi sayısının yarısı kadarının bu maddenin uygulama süresinin sona ermesinden itibaren, bu kapsama giren işçilerin destekten yararlandığı ortalama süre kadar fiilen çalıştırmakla yükümlüdür. Ödenen destek tutarı, bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenden, desteğin ödeme tarihinden itibaren 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden tahsil edilir.

• İşçilerin Nakdi Ücret Desteğinden Faydalanma Hakkı ve İşverene İdari Para Cezası Uygulanması

b) İşe başlatılıp 4857 sayılı Kanun’un geçici 10 uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılanlara, kısa çalışma ödeneğinden faydalanmamak kaydıyla 17 Ocak 2021 tarihini geçmemek üzere, bu süre içinde ücretsiz izinde bulundukları süre kadar, Fondan günlük 39,24 Türk lirası nakdi ücret desteği verilir. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamaz.

Bu fıkra kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlar 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri Fondan karşılanır.

Bu fıkra kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin başvuruda bulunduğu işveren tarafından fiilen çalıştırıldığının tespiti hâlinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanır ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.

• Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu Kapsamında İşçilere Fon Desteği

c) Başvurusunun kabul edilmediğini İŞKUR’a bildirenler için hanesinde sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir ya da aylık alan, kısa çalışma ödeneğinden ya da işsizlik ödeneğinden faydalanan veya 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi, (b) bendi ve (c) bendi kapsamında sigortalı olan veya 506 sayılı Kanunun geçici 20’nci maddesi kapsamındaki sandıklara tabi olarak çalışan ile düzenli sosyal yardım alan bulunmamak şartlarını sağlayanlara 29/5/1986 tarihli ve 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu kapsamında yapılacak değerlendirme göz önüne alınarak 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere Fon’dan hane başına günlük 34,34 Türk lirası destek verilir.

Bu madde uyarınca destekten yararlananlar, Kanun’un 13.maddesi ile 4447 Sayılı Kanun’a eklenen Geçici 28’inci maddede düzenlenen destekten yararlanamaz.

• Kayıt dışı İşçi Çalıştıran İşverene Kısmi Af

Hizmetleri Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeksizin çalıştırıldığı işveren tarafından kabul edilenler, işveren tarafından bu şekilde çalıştırıldıkları döneme ilişkin olarak ücret ve ücrete bağlı hakları hariç olmak üzere diğer haklarından feragat etmiş sayılır ve bu şekilde çalıştırıldıkları dönemde ilgili mevzuatı uyarınca daha önce yararlanmış oldukları sosyal yardım ve diğer haklar borç çıkarılmaz.

Bu madde uyarınca başvuruda bulunanlardan hizmetlerini Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeksizin istihdam ettiğini kabul eden işverenlere, ilgililerin işveren yanında hizmetleri bildirilmeksizin çalıştırıldığı dönemler için;

• 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesine göre idari para cezası uygulanmaz,
• işsizlik sigortası primi de dâhil olmak üzere sigorta primi tahakkuk ettirilmez ve ilgili mevzuatta yer alan ortalama ve toplam sigortalı sayısı hesabında dikkate alınmaz.
• Bu işverenlerin, hizmetlerini Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeksizin istihdam ettiğini kabul etmesi; bu Kanun veya diğer Kanunlar uyarınca sağlanan sigorta primi indirimi, teşvik ve desteklerden yararlanmasına engel teşkil etmez ve daha önce yararlanmış oldukları sigorta primi indirimi, teşvik ve destekler için borç çıkarılmaz.

Hizmetlerini Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeksizin istihdam edildiği işverence kabul edildiği hâlde yanlış beyanda bulunulduğunun tespiti hâlinde, bu madde uyarınca verilen destekler ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir ve tespit edilen her bir yanlış beyan için işveren ve destekten yararlanana ayrı ayrı olmak üzere tespit tarihindeki 4857 Sayılı Kanunun 39 uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanır.

C. Ocak 2019- Nisan 2020 Döneminde En Az Sigortalı Bildirimi Yapılan Dönemdeki Sigortalı Sayısına İlave İstihdam ve İlk Defa İstihdam Edenler İçin Teşvikler
Kanun’un 13.maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen Geçici Madde 28 uyarınca; 1/10/2020 tarihi itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı olanlar, sosyal güvenlik kuruluşlarından emeklilik veya yaşlılık aylığı almakta olanlar ile yabancılar hariç; Özel sektör işyerlerinde,

a) 2019/Ocak ile 2020/Nisan aylarında/dönemlerinde aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 5510 sayılı Kanunun 4′ üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak,
b) 17/4/2020 tarihinden sonra ilk defa 5510 Sayılı Kanun kapsamına alınan,
c) Daha önce tescil edildiği hâlde 2019/Ocak ila 2020/Nisan aylarında/dönemlerinde sigortalı çalıştırılmaması nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumuna aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi vermeyen özel sektör işyerlerinde bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işe alınanların fiilen çalıştırılmaları hâlinde aşağıdaki haklardan yararlanabilirler:

• Prim Teşvikinden Faydalanma Hakkı

Prim ödeme gün sayısının 44,15 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar 17 Ocak 2021 tarihini geçmemek üzere, her ay bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle işverene Fon’dan destek sağlanır. Bu maddeyle sağlanan destekten yararlananlar Kanun’un 12.maddesi ile 4447 Sayılı Kanun’a eklenen Geçici 27’nci maddede düzenlenen destekten yararlanamaz.

• Nakdi Ücret Desteğinden Faydalanma Hakkı ve İşverene İdari Para Cezası Uygulanması

Bu madde kapsamında işe başlatılıp 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan sigortalılara 17 Ocak 2021 tarihine kadar Fon’dan günlük 39,24 Türk lirası nakdi ücret desteği verilir. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamaz.

Bu fıkra kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlar 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri Fondan karşılanır.

Bu fıkra kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin başvuruda bulunduğu işveren tarafından fiilen çalıştırıldığının tespiti hâlinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanır ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.

• Muvazaalı Olarak Yukarıda İzah Edilen Teşviklerden Yaralanan İşverenlere İdari Para Cezası

Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad, unvan ya da bir iş birimi olarak açılması veya yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi bu madde uyarınca verilen desteklerden yararlanmak amacıyla muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan işyerlerinden Fon tarafından karşılanan tutar 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte geri alınır.

İşveren, birinci fıkra uyarınca destekten yararlanan sigortalıların yarısından her birini, bu maddenin uygulama süresinin sona ermesinden itibaren, birinci fıkra kapsamına girenlerin destekten yararlandığı ortalama süre kadar fiilen çalıştırmakla yükümlüdür. Ödenen destek tutarı, bu yükümlüğünü yerine getirmeyen işverenden, desteğin ödeme tarihinden itibaren 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden tahsil edilir.

Bu madde hükümlerine aykırı işlem yapılması hâlinde yapılan fazla ve yersiz ödemeler ilgili fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla kanuni faiziyle birlikte işverenden tahsil edilir. Ayrıca her bir sigortalı için brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır.

D. 4447 Sayılı Kanun’a Eklenen ve Yukarıda Detayları İzah Edilen Geçici Madde 27 Ve Geçici Madde 28 Kapsamında Ortak Hükümler;

• Geçici Madde 27 ve Geçici Madde 28’in İstisnaları

4447 Sayılı Kanun’a eklenen Geçici Madde 27 ve Geçici Madde 28 hükümleri aşağıda belirtilen kurum ve kuruluşlar hakkında uygulanmaz.

• 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri,
• 2886 sayılı Kanuna,
• 4734 sayılı Kanuna ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri,
• 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerleri ile sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar,
• 5510 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde çalışan sigortalılar ve yurt dışında çalışan sigortalılar.

Geçici Madde 27 veya Geçici Madde 28 kapsamındaki desteklerden herhangi birinden yararlananları işe alan işverenler; aynı sigortalı için destekten yararlanılan süre boyunca, bu Kanun ile diğer kanunlarda diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanamaz.

Geçici Madde 27 veya Geçici Madde 28 kapsamındaki destek tutarlarına ilişkin 17.11.2020 tarihinden sonraki tespit edilecek asgari ücret artış oranında artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.

E. Zorlayıcı Sebeplerle Yapılan Kısa Çalışma Başvuruları
Yeni Koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvurularının alınması, değerlendirilmesi ve ödenmesine ilişkin işlemler kapsamında 2020 Ekim ayı ve öncesi döneme ait işverenlerin hatalı işlemlerinden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelerden bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olanlar terkin edilir. Tahsil edilenler iade veya mahsup edilemez.

F. Kanun ile 4447 Sayılı Kanun Maddelerinde Yapılan Diğer Değişiklikler
– Kanun’un 6.maddesi ile 4447 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinin on ikinci fıkrasında yer alan “2015 yılından itibaren beş yıla” ibaresi değiştirilerek, ilgili maddenin uygulanma süresinin 31/12/2023 tarihine kadar geçerli olacağı düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile istihdamın korunması amacıyla özel sektör işverenlerine sağlanan prim   teşviklerinin 31/12/2023 tarihine kadar uzatılabilmesi için Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.

– Kanun’un 10.maddesi ile 4447 sayılı Kanunun geçici 23’üncü maddesinde yapılan değişiklik ile yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları kapsamında yapılan başvuruların tarihini ve/veya kısa çalışma ödeneğinin süresini sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak 31/12/2020 tarihini 30/6/2021 tarihine kadar uzatmaya ve birinci fıkrada belirlenen günleri farklılaştırmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacaktır. Bu düzenleme ile pandeminin ekonomik etkileri kapsamında, kısa çalışma ödeneği uygulamasının 30/06/2021 tarihine kadar uzatılabilmesi için Cumhurbaşkanına yetki verilmiş olup, bu tarihe kadar kısa çalışma ödeneği süreleri Cumhurbaşkanı tarafından uzatılabilecektir.

– Kanun’un 11.maddesi ile 4447 sayılı Kanunun nakdi ücret desteğinin detaylarını düzenleyen geçici 26’ncı maddesinin dokuzuncu fıkrasında yapılan değişiklik doğrultusunda, kısa çalışma veya nakdi ücret desteğine başvuran işverenlerin normal çalışma düzenine geçmesi halinde sağlanan prim teşvikinin uygulama süresinin 31/12/2020 tarihinden 30/06/2021 tarihine kadar uzatılabilmesi için Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.

Her türlü soru ve görüşleriniz için bizlere info@sistemglobal.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz.

Bilgiyi Tecrübeyle Güce Dönüştürüyoruz…