TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARET FAZLASI VERDİĞİ ÜLKE VE ÜRÜN DEĞERLENDİRMESİ - Sistem Global Danışmanlık
Sistem Global Danışmanlık İLGİLİ KİŞİ HAKLARI - ERİŞİM HAKKI HAKKINDA 01/2022 TARİHLİ KILAVUZ ÖZETİ
İLGİLİ KİŞİ HAKLARI – ERİŞİM HAKKI HAKKINDA 01/2022 TARİHLİ KILAVUZ ÖZETİ
28 Nisan 2023
Sistem Global Danışmanlık NİSAN 2023 GELİŞMELER
NİSAN 2023 GELİŞMELER
5 Mayıs 2023
Sistem Global Danışmanlık İLGİLİ KİŞİ HAKLARI - ERİŞİM HAKKI HAKKINDA 01/2022 TARİHLİ KILAVUZ ÖZETİ
İLGİLİ KİŞİ HAKLARI – ERİŞİM HAKKI HAKKINDA 01/2022 TARİHLİ KILAVUZ ÖZETİ
28 Nisan 2023
Sistem Global Danışmanlık NİSAN 2023 GELİŞMELER
NİSAN 2023 GELİŞMELER
5 Mayıs 2023

TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARET FAZLASI VERDİĞİ ÜLKE VE ÜRÜN DEĞERLENDİRMESİ

Sistem Global Danışmanlık TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARET FAZLASI VERDİĞİ ÜLKE VE ÜRÜN DEĞERLENDİRMESİ

Ülkelerin gerçekleştirdiği ikili ticarette mal ihracatı ve mal ithalatı arasındaki fark dış ticaret dengesini oluşturmaktadır. Dış ticaret fazlası en basit hali ile, bir ülkenin ihraç ettiği malların ithal ettiği mallardan fazla olma durumudur. Dış ticaret açığı ise bir ülkenin ithal ettiği malların ihraç ettiği mallardan fazla olması anlamına gelmektedir. Aşağıdaki tabloda Türkiye’nin 2022 yılı yılında dünya ve ülkeler özelinde gerçekleştirdiği ithalat ve ihracat rakamları verilmiştir. Bunun sonucunda tabloda Türkiye’nin son 5 yıllık dış ticaret fazlası verdiği ülkeler listelenmiştir.

Partner ÜlkelerTicaret Dengesi 2018Ticaret Dengesi 2019Ticaret Dengesi 2020Ticaret Dengesi 2021Ticaret Dengesi 2022İhracat 2022İthalat 2022
Dünya-55.123.017-29.476.049-49.856.433-46.158.444-109.539.088254.171.899363.710.987
Irak6.925.8437.546.092940.8609.467.18212.331.66613.750.8411.419.175
Birleşik Krallık3.661.2295.643.0575.654.5788.146.9667.106.96713.010.9115.903.944
Israil2.180.1512.863.3653.208.1954.309.0614.581.1247.032.8612.451.737
Romanya1.419.6511.302.8601.126.4011.741.8223.615.0266.950.6723.335.646
Hollanda1.456.2452.559.6301.566.8252.260.4073.531.5538.028.8144.497.261
İspanya2.216.0363.694.4771.645.1243.315.4432.646.5079.650.5017.003.994
Lübnan729.2111.047.272879.1461.645.1322.572.1772.676.381104.204
Fas1.273.8721.633.4791.415.1692.054.6852.074.5323.092.2391.017.707
Libya1.131.3161.586.167-21.2191.947.6302.074.0352.841.054767.019
Bulgaristan168.310283.929510.5461.408.5602.028.5854.721.8982.693.313
Mısır862.6341.606.8241.413.6242.307.6752.006.8614.557.7442.550.883
Kıbrıs1.158.1351.235.731779.8981.117.7932.002.9922.119.799116.807
Suriye1.275.4481.613.1251.350.1741.924.5042.000.6362.234.773234.137
Sırbistan832.582856.094936.4051.568.2451.849.2042.447.297598.093
Azerbaycan1.095.6341.377.6861.674.8641.591.7031.691.5382.527.826836.288
Kaynak: trademap.org 

Birim: Bin ABD Doları

ITC Trademap’ten [1]alınan verilere göre Türkiye 2022 yılında dünya çapında 363 milyar 710 milyon dolar değerinde ithalat; 254 milyar 171 milyon dolar değerinde ihracat gerçekleştirmiştir. Bu durumda 2022 yıl sonu ticaret dengesi 109 milyar 539 milyon dolar olarak hesaplanmıştır. Türkiye’de ihracatın ithalata olan bağımlılığının artması, dış ticaret açığını yıl geçtikçe negatif olarak büyütmüştür. Son 5 yıla bakıldığında dış ticarette oluşan negatif büyüme 2022 yılı sonunda 2 katına çıkmıştır. Tüm bu verilere karşılık öncelikli olarak komşu ülkelere, bazı Avrupa ve Afrika ülkelerine yapılan ihracat; ithalatı yüksek oranlarda karşılamaktadır. 2022 yılında en yüksek dış ticaret fazlası verilen ülkelere bakıldığında ilk beş sıralamasında Irak, Birleşik Krallık, İsrail, Romanya ve Hollanda yer almaktadır. Irak’a yapılan ihracat 13 milyar dolar iken, yapılan ithalat yalnızca 1 milyar dolar değerinde olup 12 milyar dolarlık bir dış ticaret fazlası ile Irak ilk sıradadır. İkinci sırada ise yapılan ihracatın 13 milyar dolar; ithalatın ise 5.9 milyar dolar olduğu Birleşik Krallık yer almaktadır. Birleşik Krallık’la gerçekleştirilen ikili ticarete bakıldığında özellikle Brexit sonrası önemli artışlar gözlenmektedir. İki ülke arasındaki dış ticaret dengesi artarak Türkiye lehine devam etmektedir. Yine komşu ülkelerden olan İsrail ise, dış ticaret dengesinin artarak devam ettiği ülkelerden biridir. Türkiye İsrail’e 2018 yılında 2 milyar dolar fazla verirken 2022 yılında bu rakam 2 katına çıkarak 4.2 milyar dolara yükselmiştir.

HS KoduÜrün AçıklamasıTicaret Dengesi 2018Ticaret Dengesi 2019Ticaret Dengesi 2020Ticaret Dengesi 2021Ticaret Dengesi 2022İhracat 2022İthalat 2022
‘TOTALTüm Ürünler-55.123.017-29.476.049-49.856.433-46.158.444-109.539.088254.171.899363.710.987
‘711319Diğer kıymetli metallerden mücevherci eşyası ve aksamı3.501.9443.427.4992.777.8475.911.6276.895.9388.027.0121.131.074
‘721420Demir/alaşımsız çelikten çubuklar3.172.6842.529.3602.421.7264.523.2273.945.2224.000.76155.539
‘870421Eşya taşımaya mahsus sadece dizel veya yarı dizel motorlu diğer taşıtlar; brüt ağırlığı <= 5 ton4.069.2903.848.1132.901.7123.786.3943.396.7554.211.081814.326
‘870340Hem benzinli hem de tahrik gücü veren elektrik motorlu taşıtlar3.060.2103.095.2233.194.8272.975.8803.110.5223.301.864191.342
‘271012Petrol ve bitümenli yağlardan elde edilen hafif yağlar ve müstahzarları (petrol veya bitümenli yağ oranı >=%70)913.2641.517.590634.5211.556.3822.869.4883.231.566362.078
‘570242Dokunmuş halılar ve yer kaplamaları1.819.4052.032.7472.135.8642.574.7032.158.7752.164.5645.789
‘854449Bağlantı parçaları takılmamış diğer elektrik iletkenleri; izole edilmiş, gerilimi <= 1000 V1.250.5841.316.2581.314.4221.989.5362.093.6552.430.568336.913
‘610910Tişört, fanila, atlet, kaşkorse vb. giyim eşyası; pamuktan (örme veya kroşe)1.595.2731.676.2181.428.6201.756.3441.735.8941.883.043147.149
‘760429Alüminyum alaşımlarından çubuklar ve diğer profiller506.306558.007622.4661.156.7011.534.3511.612.37178.020
‘620462Kadın/kız çocuk için pantolon, askılı ve üst ön parçalı tulumlar, kısa pantalonlar, şortlar; pamuktan (örülmemiş veya kroşe olmayan)1.259.3451.316.9711.148.9561.547.7871.512.6531.635.018122.365
‘110100Buğday unu veya mahlut unu1.001.7351.047.052947.0741.101.7191.468.9621.497.90328.941
‘870321Binek otomobilleri ve insan taşımak üzere imal edilmiş motorlu diğer taşıtlar1.705.9452.266.6991.387.5641.974.2371.463.2912.432.298969.007
‘611020Kazaklar, süveterler, hırkalar, yelekler vb. eşya; pamuktan (örme veya kroşe)961.571997.2031.057.4741.510.2721.443.9591.598.311154.352
‘283620Disodyum karbonat557.169716.073624.201674.0161.329.3751.383.99854.623
Kaynak: trademap.org 

 Birim: Bin ABD Dolar

Yukarıda verilen tabloda ise Türkiye’nin dış ticaret fazlası verdiği ürün grupları verilmiştir. Ürün gruplarına bakıldığında ilk sırada kıymetli metallerden mücevher eşyaları ve aksamları yer almaktadır. Söz konusu ürün grubunda 2022 yılında 8 milyar dolarlık bir ihracat söz konusu iken ithalat yalnızca 1 milyar dolar civarındadır. Son 5 yıla bakıldığında ise, 2020 yılı istisna olmak üzere sürekli olarak dış ticaret fazlası verildiği görülmüştür. 2018 yılında 3 milyar dolar olan dış ticaret fazlası 2022 yılı sonunda yaklaşık 2 katına çıkmıştır. Tablonun 2. Sırasında yer alan demir ve alaşımsız çelikten çubuklar ise 2022 yılında bir önceki yıla oranla görece azalarak 3.9 milyar dolarlık bir dış ticaret fazlası vermiştir. Tablodaki ilk 15 ürün grubunun geneline bakıldığında motorlu taşıtlar ve aksam parçalarının yoğun olması dikkat çekmektedir. Sanayi sektöründe yer alan hazır giyim, dokunmuş halılar da Türkiye’nin dış ticaret fazlası verdiği diğer ürün grupları arasında olup listenin neredeyse tamamı sanayi sektörü içerisinde değerlendirilmektedir. Tablodaki verilerden sanayi sektörü ihracatının geliştiği yorumunu çıkartmak mümkündür.

2022 yılı genel verilerine göre, Türkiye’nin sanayi ihracatı, geçen yıla oranla yaklaşık yüzde %9 oranında artış göstererek 185 milyar 880 milyon dolara bin dolara yükselmiştir. Bu durumda sanayi sektörünün ihracatı en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Önümüzdeki dönemlerde de söz konusu sektörün rekor düzeyde dış ticaret fazlası vereceği tahmin edilmektedir.

Her türlü soru ve görüşleriniz için bizlere info@sistemglobal.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz.

Şirketinizin Kuruluşundan Globalleşmesine Kadar Her Adımda Sizinle Birlikte Yürüyoruz…