Kurumlar Vergisi Beyan Döneminde İndirimli Kurumlar ve Gelir Vergisi Hakkında Bilgilendirme

Nisan ayı itibarıyla 2024 yılına ilişkin Kurumlar Vergisi Beyan dönemi başlamıştır. Bu kapsamda, işletmeler için vergi avantajı sağlayabilecek düzenlemelerden biri de indirimli kurumlar ve gelir vergisi uygulamalarıdır.

Bu doğrultuda, 2024 yılı kurumlar vergisi beyannameleri henüz onaylanmadan önce ilgili avantajlardan faydalanılabileceğinizi önemle belirtmek isteriz.

1-İndirimli Vergi Uygulamasına Mevzuatsal Bakış

İndirimli Kurumlar Vergisi vergi mevzuatımızda ilk olarak Kurumlar Vergisi Kanunun 32/A maddesinde yerini almıştır.

Söz konusu kanunda, Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançların, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oran üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır.

İndirimli Kurumlar Vergisi uygulamasında 2 dönem mevcut olup bunlardan birincisi Yatırım dönemi diğeri ise işletme dönemidir.

2009 yılında yapılan ilk düzenlemede yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanmamaktaydı ancak 2012 yılında yapılan değişiklikle diğer kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanabilir hale gelmiştir. Diğer faaliyetlerden elde edilen kazanç ytb kapsamındaki yatırımlardan elde edilen kazançlar dışındaki tüm kazançlardır.

Yatırım döneminde yararlanılacak yatırıma katkı tutarı işletme dönemine göre farklılık göstermektedir. Yatırım döneminde dikkate almamız gereken 2 sınır vardır. Birinci sınır toplam yatırım harcamasının yatırıma katkı oranın çarpımı sonucu çıkan tutar, ikinci sınır ise cari dönemde yapılan yatırım harcaması tutarıdır. Bunları karşılaştırıp en düşük olanı dikkate alırız ve o tutar mükellefin yararlanabileceği yatırıma katkı tutarı yani devletin vazgeçtiği vergi tutarıdır.

İndirimli Kurumlar Vergisinden kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilir, sadece iş ortaklıkları ile finans ve sigortacılık sektöründe faaliyet gösteren mükellefler ve yap işlet modeli ile elektrik enerjisi üretilmesi hk kanun kapsamında yapılan yap-işlet-devret modeli kapsamında yapılan yatırımlardan elde edilen kazançlar ile rödavans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan yatırımlardan elde edilen kazançlara uygulanamaz.(Rödavans:Maden ruhsat sahalarının  işletme hakkının özü kendisinde kalıp hak sahibi başka bir gerçek veya tüzel kişiye devredilmesidir.)

İndirimli vergi uygulaması kurumlar vergisi mükelleflerinde olduğu gibi gelir vergisi mükelleflerinden de geçerlidir. İndirimli gelir vergisi sadece teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen ticari kazançlara uygulanır.

2-İndirimli Vergi’den Yararlanma Şartlarının İhlali

İlgili vergilendirme döneminde indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunacağı hüküm altına alınmıştır.

Haksız bir şekilde indirimli kurumlar vergisinden yararlanırsak vergi ziyaı cezası ile birlikte tahsil olunur.

3-İndirimli Kurumlar Vergisinde Mükellefler Nelere Dikkat Etmelidir?

3.1.YTB Kapsamındaki Yatırımın Devredilmesi Durumu:

Teşvik Belgeli Yatırım Faaliyete Geçmeden  Önce Devredilirse	Yatırımın Kısmen veya Tamamen Faaliyete Geçmesinden Sonra Devredilmesi
Devralan kurum ilgili mevzuatta belirtilen             Koşullar aynen yerine getirmek kaydıyla indirimli vergi uygulamasından yararlanabilir.   -Devreden kurum ise yararlandığı indirimli k.v. veya g.v. ni vzc sı uygulanmaksızın gecikme faiziyle iade eder.	Devir tarihine kadar devreden devir tarihinden sonra ise devralan indirim ver uygulamasından yararlanır.

3.2.Yatırıma Katkı Tutarında Endeksleme

            Yatırıma Katkı Tutarında Endeksleme Kurumlar Vergisi Kanunun 32/A maddesinin 2. Fıkrasında anlatılmaktadır. Yatırımın tamamlanması şartıyla indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle yararlanılan kısmi hariç olmak üzere, kalan yatırıma katkı tutarı vergi usul kanunun hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranın da artırılarak dikkate alınır.

3.3.Teşvik Belgesi Uygulamaları

Teşvik sisteminin 3 başlık altında toparlayabiliriz;

1-Genel Teşvik Sistemi     2-Bölgesel Teşvik Sistemi      3-Stratejik Yatırımlarda Teşvikler

Genel teşvik sisteminden yararlanan mükellefler indirimli vergi uygulamasından yararlanamazlar. Genel teşvik sisteminden bölgesel teşvik sistemine geçen yatırımcılar genel teşvik sistemi zamanı yapmış oldukları yatırımlara ilişkin harcamalardan kaynaklı yatırıma katkı tutarlarından Bölgesel teşvik sisteminde yararlanabilirler.

3.4. Geçici Vergi Dönemlerinde İndirimli Vergi

Mükellefler geçici vergi dönemleri itibariyle de indirimli kurumlar ve gelir vergisinden yararlanabilirler.

3.5.Beyannamade Hangi Kazanca İndirimli Vergi Uygulanır

Yatırım döneminde Ticari bilanço karına kanunen kabul edilmeyen gider eklenir ve tüm indirim ve istisnalar ile geçmiş yıl zararlarının çıkarılması sonucu elde edilen kazanca indirimli vergi uygulanır. İşletme döneminde ise kanunen kabul edilmeyen giderlere indirimli kurumlar vergisi uygulanmaz.

3.6.İndirimli Vergide Ceza Uygulaması

Yatırım teşvik belgesi ekinde yer alan global listede bulunmayan harcama kalemleri üzerinden yatırım katkı tutarı hesaplanmaz, hesaplanırsa yararlanılan ve zamanın da tahakkuk ettirmeyen vergiler tahsil olunur.

Yatırım döneminde yararlanılması unutulan yatırıma katkı tutarı düzeltme beyannamesi ile tabi vergi usul kanunda yer alan zamanaşımı süreleri dikkate alınarak düzeltilerek yararlanılabilir. Düzeltme beyannamesi yerine sonraki dönemlerde kazançlar üzerinden yararlanma imkanı mevcuttur.

Yatırım tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesi kapanmış makine ve teçhizatın devir,satış, ihraç veya kiralanması söz konusu yatırıma konu makine ve teçhizatın teminine müteakip 5 yıl sonra satışı,devri,ihracı veya kiralanması serbesttir. 5 yıl içinde yapılması bakanlığın iznine tabidir. Asli şart ise satışın vb. yatırımın bütünlüğünü bozmaması olmasıdır.

Bakanlığın iznine tabi olmadan söz konusu 5 yıl içinde devir,satış, ihraç veya kiralanması halinde varsa yararlanılan gümrük vergisi,kdv,kvk, gv ve faiz desteği geri alınır.

Enflasyon düzeltme farkları 176 nolu vergi usul kanunu sirkülerinde belirtildiği üzere yatırıma katkı tutarı hesabında dikkate alınmaz.

İhracat ve imalattan kaynaklı yani kvk 32/7 ve 32/8. Md. Kapsamında belirlenen kurumlar vergisi oranlarına yani yüzde 1 ve yüzde 5 indirimi sonrası kalan vergi oranlarına indirimli kurumlar vergisi uygulanır.

3.7.Asgari Kurumların İndirimli Kurumlar Vergisine Etkisi

Bu kapsamdaki yatırıma katkı tutarının tespitinde, 02.08.2024 tarihinden önce mevcut yatırım teşvik belgelerinde kayıtlı olan yatırım tutarı dikkate alınacak, bu tarihten sonra yatırım teşvik belgesinde gerçekleştirilen revizeler sonucundaki artışlar hesaplamaya dahil edilmeyecektir. 02.08.2024 tarihinden sonra (bu tarih dahil) yeni alınan teşvik belgeleri kapsamında yatırıma katkı tutarlarının kullanılması nedeniyle Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi hükmüne istinaden ilgili hesap döneminde alınmayan vergi, hesaplanan asgari vergiden düşülemeyecektir.

Her türlü soru ve görüşleriniz için bizlere info@sistemglobal.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz.

Şirketinizin Kuruluşundan Globalleşmesine Kadar Her Adımda Sizinle Birlikte Yürüyoruz…